على «صالح المؤمنین‏» است  

على «صالح المؤمنین‏» است جایى که ولایت‏به خدا نسبت داده مى‏شود چه کسى پس از «الله‏» ولایت‏بر مؤمنین را دار است؟ همه تفسیر این آیه را مى‏دانید و تمام مفسران بزرگ آن را مخصوص على نقل کرده‏اند که مقصود از «الذین آمنوا» که در آیه ولایت آمده، على است، زیرا تنها او بود که در حال نماز، به سائلى صدقه داد و خداوند آیه ولایت را درباره‏اش نازل کرد ولى در جاى دیگر نیز خداوند مى‏فرماید: «فان الله هو مولاه و جبریل و صالح المؤمنین‏» پس خداوند و جبرئیل و آن رادمرد شایسته از مؤمنان، ولى است.

در این جا نیز پیش از مفسران شیعه، مفسران اهل سنت، غرض از صالح المؤمنین را در این آیه «على‏» دانسته‏اند و از رسول الله نقل مى‏کنند که فرمود:«و صالح المؤمنین، على بن ابى‏طالب‏» و نه تنها سیوطى در «در المنثور»ش، که صاحب «کنزل العمال‏» در صفحه 237 از جلد اول کتابش همین مطلب را نقل کرده‏اند. و ابن حجر در «صواعق‏»ش و هیثمى در «مجمع الزواید»ش نیز به تفصیل و با بیان بیش‏ترى نقل کرده‏اند.

و على «انفاق کننده است در پنهانى و آشکار». ابن عباس در ذیل آیه شریفه «الذین ینفقون اموالهم باللیل والنهار سرا و علانیة‏» نقل کرده که این آیه درباره على نازل شده، زیرا على چهار درهم داشت، یک درهم را شبانه و درهمى را روزانه و یک درهم را آشکارا و درهمى را مخفیانه، در راه خدا انفاق کرد. (اسد الغابة ابن اثیر ج 4 ص 25) زمخشرى در «کشاف‏»، سیوطى در «الدر المنثور»، هیثمى در «مجمع الزواید» و ابن حجر در «صواعق المحرقه‏» و ده‏ها مفسر و دانشمند همین را ذکر کرده‏اند. و على «خیر البریه‏» است. او بهترین مخلوقات و برترین آفریدگان آفریدگار متعال است. او والاتر و شریف‏تر و افضل همه انسان‏هاى روى زمین است. و پس از على بهترین مردم، پیروانش هستند. من این را نمى‏گویم که مفسران اهل سنت مى‏گویند، پس چرا خود جز، پیروان على نمى‏شوند و چرا خود شیعه «خیر البریه‏» نمى‏شوند و چرا از او فاصله مى‏گیرند.

و على «اهل ذکر» است. پس هرچه را نفهمیدیم باید از پیشگاه على و آل على سؤال کنیم و باید از علوم آنان بهره ببریم تا پاسخ سؤال‏هایمان را دریابیم. جابر جعفى نقل مى‏کند که وقتى آیه «فاسالوا اهل الذکر ان کنتم لا تعلمون‏» نازل شد، على علیه السلام فرمود: نحن اهل الذکر، ما اهل ذکریم‏». (تفسیر طبرى، ج 17، ص 5) و على «رحمت‏خدا» است. و چه شیرین ست‏سخن حق که مى‏فرماید: «قل بفضل الله و برحمته فبذلک فلیفرحوا هو خیر ما یجمعون، بگو به فضل خدا و به رحمتش امیداور باشند و این سان خرسند شوند که این بهتر است از آنچه جمع مى‏کنند.» ابن عباس مى‏گوید: مقصود از فضل الله، رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم و مقصود از «رحمته‏» على علیه السلام است. (تاریخ بغدادى، ج 5، ص 15)

و على «صدیق‏» است. هر جا سخن از رسول خدا است، پس از او به نحوى به على اشاره شده است. در سوره زمر مى‏فرماید:

«و الذى جاء بالصدق و صدق به اولئک هم المتقون، و آن کسى که صدق و راستى را آورد و کسى که او را تصدیق نمود، آنان تقوا پیشگانند.» و در اینجا رسول خدا است که دلیل راستین از سوى پروردگارش آورده و پیام خدایش را به مردم ابلاغ کرده و کسى که از ساعت نخست، او را تصدیق کرد و به او ایمان آورد و در تمام مراحل دعوت همراه او و پشتیبان او بود، على بود. آنچه در اینجا فهرست‏وار یادآور مى‏شویم، کمتر از یکهزارم فضایل آن حضرت است که تنها در برخى از کتابهاى اهل سنت دیده شده و اگر کسى بخواهد همه فضایل حضرت را از زبان حضرت رسول صلى الله علیه و آله و سلم، به تنهایى یادآور شود، مثنوى هفتاد من مى‏شود.

به خدا هرگاه ناله‏هاى على را مى‏خوانم، بیش از حادثه شهادتش دلتنگ و گریان مى‏شوم; گو اینکه شهادت على مایه آسایش و آرامش او بود که از دست این نااهلان راحت‏شود و به وست‏بپیوندد. چه او آن قدر به مرگ علاقه‏مند است که از کودک بر پستان مادر افزونتر. این سان على جهان را با قلبى پر از خون وداع مى‏کند و در شب قدر، رستگارانه به خداى کعبه مى‏پوندد. 

آخرین روزهای زندگی امام علی(ع)

یک حادثه ای مربوط به امیرالمؤمنین علی علیه السلام است که نقل کرده اند در روز سیزدهم ماه مبارک رمضان رخ داده است و آن این است که در روز سیزدهم ماه رمضان - و ظاهراً آن روز، روز جمعه بوده است - ایشان موعظه می کردند و خطبه می خواندند، برای مردم صحبت می کردند و مردم در مسجد نشسته بودند و از جمله کسانی که در مسجد نشسته بودند دو فرزند بزرگوارشان امام حسن و امام حسین علیهما السلام بودند. یک مرتبه وسط صحبت خطاب می کنند به امام حسن، می فرمایند فرزندم حسن! چند روز از این ماه گذشته است؟ عرض می کند پدرجان! سیزده روز (معلوم است که مطلبی را می خواهد بگوید، خودش بهتر از دیگران می داند چند روز گذشته است). باز به امام حسین می فرماید: فرزندم! چند روز از این ماه مانده است؟ پدر جان ! هفده روز. آنگاه دستی به محاسن مبارکش می برد و می فرماید چیزی نمانده است که این محاسن به خون این سر خضاب بشود.

امیرالمؤمنین علی علیه السلام در این ماه مبارک رمضان به طور اشاره و کنایه و گاهی صریح ولی بدون اینکه جزئیات و خصوصیات و وقت (حادثه شهات خود) را دقیقاً تعیین بفرماید یک حالتی را نشان می داد که نگرانی کلی برای همه و در درجه اول برای خاندان ایشان به وجود آورده بود.

زمانى که امام آماده مى شد تا به سوى صفین حرکت کرده و جنگ جدیدى را با معاویه آغاز کند، صبحگاه نوزدهم ماه مبارک رمضان سال 40 هجرى توسط شقى ترین انسانها، عبد الرحمان بن ملجم مرادى مجروح شده و سه روز بعد در 21 رمضان به شهادت رسید. بنا به نقل ابن سعد، سه نفر از خوارج با نامهاى عبد الرحمان بن ملجم، برک بن عبد الله تمیمى و عمرو بن بکیر تمیمى، در مکه با یکدیگر قرار گذاشتند تا امام على (ع) ، معاویه و عمرو بن عاص را بکشند. عبد الرحمان به کوفه آمده و با دوستان خارجى خود دید و بازدید مى کرد. یک بار به دیدار گروهى از طایفه «تیم الرباب » رفت. در آنجا زنى را با نام «قطام بنت شجنة بن عدى » دید که پدر و برادرش در نهروان کشته شده بود. ابن ملجم او را خواستگارى کرد. زن مهر خویش را سه هزار (دینار!) و قتل امام على (ع) قرار داد. ابن ملجم گفت که از قضا براى همین به کوفه آمده است. (طبقات الکبرى، ج 3، صص 38- 35) او چندى شمشیر خویش را به زهر آلوده کرده و با همان، ضربتى بر سر امام زد که به دلیل عمیق بودن زخم و سمى بودن شمشیر، امام را به شهادت رساند. گفته شده که ابن ملجم آن شب را در خانه اشعث بن قیس بوده است. (مقتل الامام امیر المؤمنین، ص 36، ش 13)

روایات متعددى حکایت از آن دارد که امام در مدخل ورودى مسجد (در درون مسجد) مورد حمله ابن ملجم واقع شده است. (همان، ص 29، ش 4، ص 35، ش 12) در نقلهاى دیگرى آمده است که امام در حال بیدار کردن مردم براى نماز بود که مورد حمله قرار گرفت. (همان، ص 28، 33، ش 11)

 منابع موجود تاریخى بیشتر اشاره به نقل نخست کرده اند. در برابر روایات دیگرى وجود دارد که زمان حمله ابن ملجم را وقتى مى داند که امام مشغول نماز بوده است. در نقلى از میثم تمار آمده است که امام نماز صبح را آغاز کرده و در حالى که یازده آیه از سوره انبیاء خوانده بود ابن ملجم با شمشیر ضربتى بر سر امام زد. (همان، ص 30، ش 5) در نقل دیگرى از یکى از نوادگان جعدة بن هبیره- که این جعده فرزند ام هانى بوده و گاهى بجاى آن حضرت نماز مى خوانده و در برخى نقلها آمده که پس از ضربت خوردن امام، او جلو آمده و نماز را ادامه داد- گفته شده است که وقتى ابن ملجم ضربه را زد که امام در نماز بود. (همان، ص 30، ش 6)

شیخ طوسى نیز روایتى نقل کرده است که همین مطلب را تایید مى کند. (الامالى، الجزء الثالث، ش 18) متقى هندى نیز روایت نقل کرده که ضمن آن آمده است که ابن ملجم زمانى ضربت خود را فرود آورد که امام سرش را از سجده برداشت. نقل دیگرى از ابن حنبل (9) که همان را ابن عساکر (کنز العمال، ج 15، ص 170، (طبع دوم) ، الامالى فى آثار الصحابه، صص 104- 103) نیز روایت کرده از همین مطلب را تایید مى کند. ابن عبد البر مى گوید: در این که آیا ابن ملجم در نماز ضربت را زده یا قبل از آن و نیز این که امام در آن هنگام کسى را جانشین خود کرده یا خود تمام کرده، اختلاف است. بیشتر بر آنند که آن حضرت جعدة بن هبیره را بجاى خود گذاشت تا نماز را تمام کند. (الفضائل، ص 38، ش 63 (طبع قم) )

روایات فراوانى از طریق اهل بیت و اهل سنت نقل شده که نشان از وضعیت خاص روحى امام در شبى است که صبحگاه آن شب امام ضربت خورد از جمله روایتى از امام باقر (ع) که ابن ابى الدنیا نقل کرده آشکارا آگاهى امام را از شهادت خویش خبر مى دهد. زمانى که امام ضربت خورد فریاد زد: «فزت و رب الکعبه » به خداى کعبه رستگار شدم. ابن ابى الدنیا وصیت امام را از طرق مختلف نقل کرده است.

قسمتهایى از آن در زمینه مسائل مالى و بخشى از آن، وصایاى دینى امام است. در این وصیت امام، توصیه به مسائل چندى کردند از جمله: صله رحم، ایتام، همسایگان، عمل به قرآن، اقامه نماز به عنوان عمود دین، حج، روزه، جهاد، زکات، اهل بیت رسول خدا (ص) ، بندگان، امر به معروف و نهى از منکر. در این نقل آمده است که امام در حالى که مشغول گفتن «لا اله الا الله » بودند، در آغاز شب بیست و یکم رمضان، در حالى که آیه «فمن یعمل مثقال ذرة خیرا یره و من یعمل مثقال ذرة شرا یره » را مى خواند به دیدار معبود شتافت. بنا به نقلى دیگر، پس از شهادت امام، حسنین، محمد بن حنفیه ، عبد الله بن جعفر و تنى چند نفر از اهل بیت، آن حضرت را شبانه به خارج کوفه (جایى که بعدها نجف نامیده شد) بردند و پنهانى دفن کردند. این کار براى آن بود که خوارج یا دیگران (بنى امیه) قبر امام را نبش نکنند.

در اخبار شهادت امام آمده است که گروهى از غلات در مدائن با شنیدن خبر شهادت امام، از پذیرفتن خبر شهادت آن حضرت خوددارى کردند. این گروه منشا تفکرات غلو آمیز در میان شیعه هستند که در قسمتهاى بعدى، اشاراتى به آنها خواهیم داشت. چند نقلى که ابن ابى الدنیا در این زمینه آورده است، نشان از حضور فردى با نام ابن السوداء از قبیله همدان که او را عبد الله بن سبا مى نامیده اند دارد. در نقلى دیگر از عبد الله بن وهب السبائى یاد شده که این ادعا را در مدائن کرده است. این دو نقل نشان مى دهد که حتى نام این شخص مشخص نبوده است. 

چند مداحی زیبا

شاه نجف



وای علی کشته شد



تابوت ولی الله



سفره دار قدیمیم



آی کوفه



حیدر



روزگار غربت



دعای شب بیست و یکم ماه مبارک رمضان



 

مجموعه ی 25 صلوات زیبا برای موبایل






 

پیامکهای مخصوص شب های قدر 

شب قدر، فصل نزول انوار رحمانی بر بوستان جانهای روحانی است.

شب قدر، آبستن سپیده فلاح و رستگاری انسانهای دل سپرده به مهر مهربانترین
مهربانان است.


شب قدر، شب حضور روح و ملایک در محضر امام زمان (عج) است.


شب قدر، شبی است که در عرصه آن انسان، ره صد ساله را یک شبه طی می کند.


شب قدر، حاوی نهر نوری است که در زلال پر برکت آن جان مؤمنان از گناه تطهیر می
شود.



شب قدر، طلایه دار فلاح و رستگاری عارفان عاشق و عاشقان بیدل در بین شبهای سال
است.

شب قدر، آوای ایمان را در گوش جان مؤمنان به غیب نجوا می کند.

شب قدر، شب شناخت قدر خویش است!

شب قدر شبی است که باید شکواییه هجران را درنوردید و به امید وصل و دیدار،
بیدار نشست و از جام طهور «سلام» تا مطلع «فجر» سرمست بود.

شبی که باید در عاشقی ثابت‌قدم بود. در طلب کوشید و بیدار ماند و دیدار جست و
احیا گرفت و به نیایش پرداخت و کار خیر کرد و صالحات به جا آورد و به نیازمندان
رسید و دانایی طلبید و به دانش‌آموزی پرداخت.

شب قدر، شبی که باید به یاد روی محبوب عزیز، آن یار پنهان رخسار، با
دردمندی‌های عاشقانه نالید و دیدار او را از خدای طلبید.

شب قدر، شبی که شیاطین در بند اسارتند و آدمیان ایمن از آنها.
شبی که در آن خطاب می‌آید: کجایند جوانمردان شب‌خیز که در آرزوی دیدار، بی‌خواب
و بی‌آرام بوده‌اند و در راه عشق شربت بلا نوشیده‌اند، تا خستگی ایشان را مرهم
گذاریم و اندر این شب قدر ایشان را با قدر و منزلت گردانیم؛ که امشب، شب نوازش
بندگان است و وقت توبه گنهکاران.

شبی است که «لیلة البراتش» خوانند:

دوش وقت سحر از غصه نجاتم دادند

و اندر آن ظلمت شب آب حیاتم دادند

چه مبارک سحری بود و چه فرخنده شبی

آن شب قدر که این تازه براتم دادند

شب قدر، فصل نزول آیات رحمانی بر بوستان جان‌های روحانی است.
 
شب قدر، گاه رویش جوانه‌های الغوث الغوث بر عرصه لب‌های تائب است.

تصاویر ویژه لیالی قدر



 لطفا تا باز شدن کامل عکسها شکیبا باشید
در صورتی که هر یک از عکس ها باز نشد بر روی آن راست کلیک کرده و گزینه Show Picture را انتخاب کنید
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 

برج جاویدان (چین)

در طول هزاران سال کوه تای در ایالت شاندون چین از اهمیت فرهنگی و مذهبی بالایی بر خوردار بوده است. این کوه یکی از 5 کوه مقدس چین است که با مفاهیمی مثل طلوع، تولد و نوزایی پیوستگی دارد. اگر از این کوه بالا بروید با پل جاویدان مواجه می شوید. این پل از سه تخته سنگ بزرگ و چندین تخته سنگ کوچک تشکیل شده است. در زیر این پل یک دره وجود دارد و در قسمت جنوبی آن یک پرتگاه بی انتها دیده میشود. هیچ کس دقیقاً نمی داند که این پل در چه زمانی تشکیل شده ولی به احتمال زیاد از زمان آخرین عصر یخبندان اینجا بوده است.

پل قدیمی کونیتسا (یونان)

 این پل که چندین قرن قدمت دارد، بر روی رودخانه ی آئوس در کشور یونان قرارگرفته است. این رودخانه در طول زمستان پر از آب است. اگر با دقت به قسمت زیرین در بلند ترین قسمت پل نگاه کنید یک زنگ کوچک را می بینید. روستائیان می گویند که اگر شدت باد در اینجا آنقدر زیاد باشد که این زنگ را به صدا در آورد، رد شدن از زیر این پل خطرناک است.

پل طنابی کاریکارید (ایرلند)

پل طنابی کاریکارید یک پل معلق است که در نزدیکی منطقه ی بالینتوی در ایرلند شمالی قرار دارد. این پل سرزمین اصلی را به جزیره ی کوچک کاریک متصل می کند. این منطقه تحت مالکیت و حفاظت ائتلاف ملی است و به طول 20 متر و در ارتفاع 30 متری بر بالای تخته سنگ ها کشیده شده است. امروزه این پل بیشتر یک جاذبه ی گردشگری محسوب می شود و در سال 2009 حدود 247000 نفر بازدیدکننده داشته است. وقتی هوا طوفانی باشد گذشتن از روی این پل یک تجربه ی بسیارهیجان انگیز و در عین حال وحشتناک ( اگر ترس از ارتفاع داشته باشید) است.

پل رویال جورج (ایالت کلورادو آمریکا)

 این پل که داخل یک پارک 150 هکتاری واقع شده یک جاذبه ی توریستی برای شهر کنیون در ایالت کلورادو است. این پل در ارتفاع 291 متری بر بالای رودخانه ی آرکانزاس معلق است و از سال 1929 رکورد مرتفع ترین پل جهان را داشته است تا اینکه در سال 2003 پل رود خانه ی بی پن جیانگ از آن پیشی گرفت. پل رویال جورج یک پل معلق، به گستردگی 286 متر، 384 متر طول و 5.5 متر عرض است. مسیر ساخته شده بر روی آن از 1292 تکه چوب ساخته شده است و برج هایی به ارتفاع 46 متراین پل را نگه داشته اند.

پل طنابی اینکا (پرو)

 پل های طنابی اینکا در واقع پل های معلق ساده ای بودند که بر روی تنگه ها و دره ها برای دسترسی راحت تر به امپراطوری اینکا ساخته می شدند. چون اینکا ها از وسایل نقلیه ی چرخ دار استفاده نمی کردند و به صورت پیاده یا به همراه دام هایشان حرکت می کردند، پل هایی از این قبیل برای تمدن آنها مناسب بود.

اینکا ها برای ساختن این پل ها از الیاف طبیعی که در گیاهان محلی وجود داشت استفاده می کردند. این الیاف به هم بافته می شدند تا طناب محکمی را ایجاد کنند بعد با استفاده از چوب آن را مقاوم تر می کردند. بعد هر یک از طرفین پل را به وسیله ی طنابهایی که با علف بافته شده بودند به تخته سنگی در دو جهت دره و در طول پل وصل می کردند، این طناب های اضافی به عنوان محافظ عمل می کردند. علاوه بر این برای تقویت استحکام پل از شاخه های به هم بافته شده نیز استفاده میکردند.

در نهایت این پل ها آن قدر استحکام داشتند که اسپانیایی ها وقتی به این سرزمین وارد شدند سوار بر اسب هایشان از این پل ها عبور می کردند. این پل های بسیار بزرگ به قدری سنگین بودند که باعث می شدند در قسمت وسط خمیدگی پیدا کنند و در هنگام وزش باد های تند به طرفین حرکت می کردند. بخشی از استحکام پل هم به این دلیل بود که هر سال دهقانان محلی همه ی طناب ها را عوض می کردند و این کار را نوعی از خدمات یا وظیفه ی اجتماعی خود می دانستند. بزرگترین این پل ها بر روی دره ی آپوریماک و در مسیر جاده ی شمالی کوزکو قرار داشت.

پل معلق پولائولانگ کاوی (مالزی)

 این پل بر روی دره ی پولائو لانگ کاوی که بزرگترین جزیره در مجمع الجزایر لانگ کاوی است گسترده شده. این پل در ارتفاع 687 متری از سطح دریا معلق است و منظره ای بسیار زیبا از دریای آندامان و جزیره ی تاروتائو در تایلند را ارائه می کند و بخاطر منحنی هایی که دارد چشم انداز های متفاوتی از منظره را به دست می دهد. این آسمان پل یکی از خارق العاده ترین پل های جهان است که باعث ترشح آدرنالین در خون می شود و تنها یک ستون دارد. این ستون 87 متر ارتفاع دارد و تعادل آن بوسیله ی 8 کابل حفظ می شود. این پل 124 متر طول و 1.8 متر عرض دارد و در دو طرف ان دو سکوی 3.6 متری تعبیه شده که چشم انداز زیبایی را در برابر چشمان بازدیدکنندگان قرار می دهد.

پل اجولا (مکزیک)

اجولا معدن کوچکی بود که در شمال غربی شهر دورانگو در شمال مکزسک قرار داشت. این نطقه در حال حاضر به عنوان یک شهر ارواح معروف است چون معادن خالی شده. تنها بنایی که در این شهر باقی مانده و هنوز قابل استفاده است یک پل معلق است. این پل که در زبان محلی "Puente de Ojuela" نام دارد در اصل توسط برادران روبلینگ که پل بروکلین در نیویورک را ساخته اند طراحی شده بود. این پل که در زمان ساخته شدن سومین پل معلق دنیا از نظر طول به حساب می آمد اخیراً بازسازی شدهاست. پل اصلی تخریب شده و تنها طاق های اصلی آن در نمایشگاه تورئون در معرض دید عموم است.

پل معلق حسینی (پاکستان)

پل معلق حسینی که به عنوان خطرناک ترین پل در جهان شناخته شده است تها یکی از چندین پل معلق طنابی در شمال پاکستان است. این پل بر روی دریاچه ی بورتی در شمال هونزا قرار دارد که هم طولانی است و هم بسیار متزلزل است. بسیاری از تخته های آن افتاده اند و وقتی بر روی آن هستید باد آن را به شدت تکان می دهد. ووقتی هنگام رد شدن به پل قدیمی تری که پاره شده و در کنار آن آویزان است نگاه می کنید بیشتر نگران خواهید شد. باوجودی که این پل بسیار خطرناک به نظر می رسد ولی نسبتاً ایمن است و باعث جذب گردشگران بسیاری شده است؛ کوهنوردان با گذشتن از روی این پل قدرت اعصاب خود را آزمایش می کنند.

پل رودخانه ی ویتیم (سیبری روسیه)

 این پل که برای گذشتن از روی رودخانه ی ویتیم تعبیه شده از جنس چوب است و وضعیت خوبی هم ندارد. عرض آن تنها به اندازه ی یک ماشین است اما 570 متر طول دارد و اگر راننده ی قابلی باشید حدود 3 دقیقه طول می کشد که با ماشین به طرف دیگر برسید در غیر این صورت تماشای رودخانه از ارتفاع 15 متری چندان جذاب نخواهد بود. این رود خانه در سیبری روسیه قرار دارد که در اکثر روزهای سال بسیار سرد است بنابراین در آن سرما که همه پیز پوشیده از برف و یخ است این پل به یک قندیل کاملاً سر تبدیل می شود و با این وجود رانندگان محلی هر روز از این پل رد می شوند چون تقریباً را دیگری وجود ندارد.

پل طبیعی دره ی برایس این پل در مسافت 2.5 کیلومتری منطقه ی فرویو واقع شده . نامگذاری پل طبیعی در دره ی برایس در مجالس زمین شناسی تا حدی مایه ی جنجال بود چون با وجودی که این بنای طبیعی شبیه به پل است اما در واقع یک طاق طبیعی است.

  مترجم : تینا اقدسی ایران ویج

تکثیر بادام از طریق بذر، پیوند روی پایه های انتخاب شده بادام، هلو یا آلوچه، و توسط ریزازدیادی امکانپذیر است. تکثیر رویشی بادام توسط قلمه خیلی مشکل است و مورد استفاده قرار نمیگیرد. دماوندی و

کوزاکونان(1970) موفق شدند بوسیله ی قلمه چوب سخت از یک همگروه از کولتیوار مارکونا تا 40% ریشه زایی داشته باشند. در کولتیوارهای دیگر ریشه زایی بین 0 تا 15% بوده است.

تکثیر بادام از طریق بذر، پیوند روی پایه های انتخاب شده بادام، هلو یا آلوچه، و توسط ریزازدیادی امکانپذیر است. تکثیر رویشی بادام توسط قلمه خیلی مشکل است و مورد استفاده قرار نمیگیرد. دماوندی و کوزاکونان(1970) موفق شدند بوسیله ی قلمه چوب سخت از یک همگروه از کولتیوار مارکونا تا 40% ریشه زایی داشته باشند. در کولتیوارهای دیگر ریشه زایی بین 0 تا 15% بوده است.

تکثیر توسط بذر:

تا اواخر قرن هجدهم تکثیر بادام توسط بذر تنها روش مورد استفاده بود. امروزه هنوز در کشورهایی مانند یونان،مراکش،افغانستان و بعضی از نقاط ایران از این روش استفاده میشود. روش ازدیاد به وسیله ی بذر برای یافتن اکوتیپهای جدید مفید است ولی بعلت اینکه بادام هتروزایگوس میباشد و ر نتیجه در نتایج تفرقه صفات وجود دارد، برای ازدیاد مناسب نیست.

در مناطق نیمه خشک و در خاکهایی که حاصلخیزی کمتری دارند،کاشت بذر مستقیما در مزرعه یا در خزانه صورت میگیرد. معمولأ زمان کاشت در پاییز است و 3 هسته را در سوراخهایی به عمق 10-8 سانتیمتر قرار میدهند .هسته ها را قبل از کاشت به مدت 24 ساعت در آب میخیسانند. در پاییز سال بعد عمل پیوند جوانه را بر روی بهترین گیاه انجام میدهند و یا اینکه ممکن است در زمستان پیوند شاخه بزنند.

در کشت بذر برای تهیه ی پایه از بذور تازه سال جاری استفاده میشود. قوه نامیه بذر بادام معمولأ بعد از 5-4 ماه و در مورد هلو بعد از 6-5 ماه کاهش یافته و در کمتر از یک سال از دست میرود. بذرها قبل از جوانه زنی نیاز به یک دوره سرما دهی مرطوب دارند. برای این کار بذور  را به طور مخلوط با شن استریل یا ورمی کولیت مرطوب در داخل کیسه های پلاستیکی قرار داده  و به مدت 3-2 ماه برای بادام و 6-5 ماه برای هلو در درجه حرارت 3-2 درجه نگهداری میکنند. بذرها در بهار در خزانه کاشته میشوند. درجه حرارت پایه بادام پایین است و در حرارت بین 2 تا 4^oc جوانه میزند. گیاهان حاصله معمولأ رشد خوبی دارند و میتوانند در خرداد ماه پیوند شده و در پاییز به زمین اصلی منتقل شوند. گیاهان کوچکتر و یا پیوندهایی که نگرفته اند میتوانند در پاییز همان سال یا در بهار سال بعد پیوند شوند. وقتی بذور بطور مستقیم در پاییز کاشته میشوند،سرما دهی مرطوب بطور طبیعی اتفاق می افتد. این گیاهان معمولأ در پاییز بعد برای پیوند آماده اند و گیاهان کوچکتر میتوانند در بهار بعد پیوند شوند.

تکثیر بوسیله ی پیوند:                                                                                                  

 متداولترین  نوع پیوند برای درختان جوان پیوند جوانه میباشد. پیوند اسکنه برای درختان مسن بهتر نتیجه میدهد. از پیوند شاخه کمتر استفاده میشود.  همچنین از پیوند لوله ای نیز به ندرت استفاده میشود. پیوند جوانه در هر کدام از فصول پاییز ، بهار و تابستان امکانپذیر است. پیوند در ارتفاع 10 سانتیمتری زمین در خزانه و 40-30 سانتیمتری در مزرعه انجام میشود. پیوند جوانه پاییزه با استفاده از جوانه های گرفته شده از وسط یا پایین شاخه های تازه انجام  میشود. آبیاری چند روز قبل از پیوند ، جدا شدن پوست را تسهیل میدهد. به محض شروع رشد در بهار، پایه ها از بالای محل پیوند قطع میشوند و در پاییز گیاهان برای انتقال از خزانه آماده میشوند.  زمان پیوند پاییزه تحت تاثیر نوع پایه می باشد.بدین معنی که اگر پایه بادام است،به علت اینکه شیره نباتی در بادام خیلی دیر از جریان می افتد،پیوند در نیمه دوم پاییز( در صورتی که شرایط آب و هوایی و مقدار حرارت محل اجازه دهد) صورت میگیرد.در حالیکه اگر پایه آلو یا گوجه است عمل پیوند را میتوان خیلی زود انجام داد، یعنی از اوائل ماه دوم تابستان شروع به پیوند کردن نمود.

پیوند جوانه بهاره زمانی که پیوندهای پاییزه نگیرند انجام میشود. برای این کار از جوانه های روی شاخه های جمع آوری شده در زمستان و نگهداری شده در کیسه های پلاستیکی در دمای  3-2^oc  استفاده می شود. در پیوند بهاره، پایه ها دو هفته بعد از پیوند سر برداری شده و می توانند در پاییز به محل اصلی انتقال داده شوند. پیوند بهاره همچنین ممکن است در مناطق با فصل رشد طولانی انجام شود. این عمل میتواند بر روی گیاهان حاصله از بذرهایی که در بهار سال قبل جوانه زده اند انجام گیرد.بنابراین به علت رشد سریع بادام، تولید درخت پیوندی در طی مدت کوتاهی امکانپذیر است.

ریز ازدیادی:

پایه یGF677 یکی از اولین پایه های بادام است که توسط ریز ازدیادی تکثیر شده و هنوز در اروپا بطور وسیعی با استفاده از این روش ، با امکانات کم سالیانه 7 تا 8 میلیون گیاه تکثیر میشود.امکان تکثیر ارقام نیز از این طریق وجود دارد. ارقام ferragnes ,tuono, fascionello  نتایج رضایت بخشی را از نظر تولید ریشه در شرایط درون شیشه ای و سازگار شدن با شرایط بیرون نشان داده اند. با اینحال هنوز اطلاعات کافی در مورد عکس العمل ارقام ریشه دار شده در شرایط درون شیشه ای  در مزرعه وجود ندارد.

پایه ها:

  امکان پیوند بادام روی پایه های بادام ،هلو ،آلو و گوجه وجود دارد. در ایران برای پایه بیشتر از بذر نوعی بادام شیرین که دارای پوست سفت، موسوم به بادام سنگی است استفاده میشود. این نوع بادام درختانی قوی و مقاوم به خشکی و سرما ایجاد میکند. با اینحال در زمینهای تحت آبیاری و زمینهای مرطوب و کم عمق  به ترتیب  پایه هلو و گوجه یا آلو ترجیح دارد.

در کشور های خارجی  هنوز از پایه ی بادام شیرین یا تلخ بعلت مقاومت شان به خشکی ،خاکهای آهکی و کلروز ناشی از کمبود آهن ، و عمر طولانی آنها استفاده میشود.این پایه ها همچنین نسبتا مقاوم به شوری و خشکی و کلروز بوده، اما ریشه این پایه ها به چندین بیماری خاکزی ، بخصوص در شرایط آبیاری حساس است. در شرایط خنک تر و مناطق تحت آبیاری ،از دانهالهای هلو به عنوان پایه استفاده میشود. این پایه دارای قدرت یکنواخت تر بوده و دوامش در حین انتقال بیشتر ، اما به خشکی و کلروز حساستر می باشد. در آمریکا ، بذور رقم نماگر که دارای پوست نازکتر بوده و به نماتد مقاوم می باشد و رقم لول که دانهالهای یکنواخت به وجود می آورد ، استفاده میشود. در فرانسه GF305 مورد استفاده قرار میگیرد، هر چند این رقم به Agrobacterium tumefaciens   و نماتد گره ریشه حساس میباشد. به طور کلی پایه های هلو به ویروسها که باعث نگرفتن پیوند و کاهش عمر گیاه میشوند حساس بوده و به آهک مقاومت کمتری دارند.

پایه های انتخاب شده:

این پایه ها عبارتند از: هیبریدهای هلو بادام (GF557, GF677 ) ، آلو(میروبالان  2032  ، ماریانا GF ⁸_/1 ) و هیبریدهای میروبالان × هلو یا میروبالان × بادام.  هیبرید های هلو×بادام: پایه GF677 تقربیا به طور  انحصاری در باغهای متراکم بادام، در خاکهای  با زهکش خوب و دارای 5 تا 12% آهک فعال مورد استفاده قرار میگیرند. این پایه رشد سریع داشته ، زودرسی را القاء و نسبت به خشکی و کلروز مقاوم ،اما خیلی حساس به نماتد ها است.

این پایه توسط قلمه ی چوب نرم برگ دار تکثیر می شود . قلمه ها در خرداد وتیر ماه از درخت گرفته می شود و تحت شرایط آبفشانی ریشه دار می گردند . قسمت پائین قلمه ها ، با ایجاد دو شکاف طوای زخمی شده و قبل از قرار گرفتن در محیط ریشه زایی در محلول 2000- 1000 میلی گرم در لیتر اسید اندول بوتیریک (IBA) به اضافه ی یک قارچ کش فرو برده می شود .

درصد ریشه زای معمولاً خیلی بالا نیست . با این حال رودریگز ناوارو (1981) با استفاده از قلمه های چوب و ترکیبی از سرما و استفاده از هورمون و گرمای تحتانی توانست 99% ریشه زایی بدست آورد . قلمه ها قبل از تیمار با IBA  به مدت 560 ساعت (40 ساعت زیر C ْ 7 در شن باضافه 428 ساعت در C ْ 4 و 75% رطوبت نسبی ) سرمادهی شدند و سپس در محیط کشت پرلایت با گرمای تحتانی C ْ 20 قرار گرفتند .

تحقیقات لورتی و همکارانش نشان داد که پتانسیل ریشه زایی GF 677 تحت شرایط آبفشانی در اکتبر ( مهر ماه ) موقعی که برگها میریزند خیلی بیشتر است ( حدود 50% ) . آنها گزارش دادند که قلمه چوب سخت با استفاده از گرمای تحتانی بهترین نتیجه را می دهد . در حال حاضر این پایه تقریباً انحصاراً توسط ریز ازدیادی تکثیر می یابد .

آلوچه ها :

از این گروه پایه تنها 2624 و مارایانا 1/8 GF مورد استفاده قرار گرفته اند . هر دو این پایه با زهکش کم و خاکهای مرطوب مورد استفاده قرار می گیرند . این پایه ها مقاومت خوبی نسبت به نماتد و بیماری Armillaria mellea   دارند و به آسانی از طریق غیر جنسی تکثیر می شوند . این پایه ها قدرت درخت را کاهش داده ولی بار دهی بهتری دارند . عیب این پایه ها سازگاری محدود آن با بادام است که معمولاً به صورت ریزش زود رس برگها در پائیز بروز می کند  . با این حال بعضی از ارقام بادام سازگاری خوبی نشان می دهند . به عنوان مثال ماریانا 2624 با مارکونا ، تگزاس ، نه پلاس اولترا و آی و پایه ماریانا 1/8 با فرانجنس ، آی ، پیرلس ، تکزاس ، نه پلاس اولترا فاسیونلو و پیزوتا . همه ی این پایه ها توسط قلمه چوب سخت به طول 25 سانتیمتر تکثیر می شوند . قلمه ها در زمستان گرفته می شوند  وقسمت تحتانی ان با محلول 2000 قسمت در میلیون ایندول بوتیریک اسید و قارچکش تیمار شده و مستقیماً در خزانه کاشته می شود . برای تسریع ریشه زایی بهتر است قبل از قرار دادن قلمه ها در خزانه ، به مدت 4-3 هفته آنها در شرایط حرارت تحتانی C  ْ18-20  در حالی که قسمت انتهایی قلمه ها در شرایط هوای خنک بیرون قرار گرفته ، قرار دهیم .

هیبرید های دیگر: هیبرید های دیگر به علت نا سازگاری با بادام و مشکل تولید تا کنون به صورت تجاری به عنوان پایه برای بادام مورد استفاده قرار نگرفته است .  

منبع: مرکز مقالات کشاورزی