9- نشانهای خود را یکجا ببینید (My Bookmarks) مرورگر فایرفاکس در زمینه بوکمارکها، از قابلیتهای خوبی برخوردار است و امکانات مناسبی برای مدیریت و دسته بندی آنها در اختیار کاربر میگذارد. با این حال، شاید شما هم علاقهمند باشید تا بدون نیاز به محدودشدن در منوها و نوار ابزار باریک فایرفاکس، به همه نشانهای خود بهصورت یکجا و دستهبندی شده دسترسی داشته و به سادگی از آنها استفاده کنید. افزونه My Bookmarks یک ابزار بسیار ساده برای نمایش تمام نشانهای ذخیره شده در فایرفاکس، در یک صفحه منفرد است. این صفحه، با استفاده از گزینه about:mybookmarks در منوی Bookmarks مرورگر یا ورود عبارت about:mybookmarks در نوار آدرس به سادگی قابل دسترسی است (شکل 15). به رغم ایده مناسب و سودمند این افزونه، تنظیمات پیش فرض آن چندان جذاب نیستند و بهتر است تا تغییراتی را در آن اعمال کنید. برای دسترسی به پنجره تنظیمات این افزونه، با مراجعه به بخش مدیریت افزونهها در فایرفاکس در منوی Tools>Add-ons، افزونه My Bookmarks را انتخاب کرده و سپس روی دکمه Options کلیک کنید. در این صورت، پنجره تنظیمات این افزونه نمایان خواهد شد که نمایی از آن را در شکل 16 مشاهده میکنید. در این قسمت میتوانید بخشهای اصلی در بردارنده نشانها از جمله منوی نشانها یا نوار ابزار نشانها را برای نمایش در صفحه My Bookmarks انتخاب کنید. همچنین، متد باز شدن لینکها و چند پارامتر دیگر را نیز میتوانید تغییر دهید. با انتخاب زبانه Style امکان سفارشی سازی کد CSS استفاده شده برای صفحه نشانها در اختیار شما قرار خواهد گرفت که در صورتی که با طراحی صفحات وب آشنایی داشته باشید، میتوانید انواع تغییرات دلخواه را در آن اعمال کنید. پیشنهاد میشود تا در زیر قسمت{} body ، عبارتهای;font-size:small و;font-family:Tahoma را برای چشمنوازتر شدن خروجی این افزونه وارد کرده و ذخیره کنید. همچنین، در قسمت Folders میتوانید پوشههایی را که برای نمایش نشانها استفاده خواهند شد، نیز انتخاب کنید.
10- سریعتر شوید (FastestFox) یکی از قابلیتهای خوبی که در IE7 معرفی شد، پنجره کوچکی بهنام شتاب دهنده یا Accelerator بود که با انتخاب متن در مرورگر نمایان میشد و قابلیتهای زیاد و سودمندی را درباره متن انتخاب شده در اختیار کاربر میگذاشت. در فایرفاکس، این امکان با استفاده از افزونه FastestFox فراهم شده و نوآوریهای خوبی نیز در کارکرد آن اعمال شده است. پس از نصب این افزونه، با انتخاب هر متن در پنجره مرورگر، یک پنجره کوچک باز شده و سعی در دریافت اطلاعات تعریفی متن انتخاب شده از ویکی پدیا میکند (شکل 17).
علاوه بر نمایش قسمت محدودی از متن ارائه شده از طرف ویکی پدیا برای موضوع مورد توجه، امکان کلیک روی آیکونهای کوچک پایین این پنجره نیز وجود دارد که هر کدام، با توجه به کارکرد خاص خود، وظیفهای خاص بر عهده دارد. با کلیک روی نماد گوگل، میتوان عبارت مورد نظر را جستوجو کرده یا مدخل Wikitionary آن را مورد جستوجو قرار داد. نمادهای پیش فرض این پنجره چندان مناسب و جذاب نیستند و میتوانید به راحتی، با استفاده از پنجره تنظیمات این افزونه، عملکرد آن و همچنین سایتهای دلخواه را برای اضافه کردن به این پنجره کوچک انتخاب کنید. زیر و رو کردن وب و محتوای آن، هیچ گاه به این سادگی و سریعی نبوده است. 11- ظاهر سایتها را به دلخواه تغییر دهید (Stylish) بسیار اتفاق میافتد که به وب سایتهایی برمیخوریم که ظاهر جذابی ندارند یا رنگبندی آنها چندان دلچسب نیست. محتوای سنگینی دارند یا المانهای اضافی در آنها به میزان بسیاری بهکار رفته است. گاهی اوقات به ذهن بیننده این امر خطور میکند که ای کاش رنگ نوارهای این سایت گرمتر بود یا ای کاش زمینه متن در آن روشن بود تا برای مطالعه طولانی مناسب باشد. افزونه stylish برای ایجاد تغییر در ظاهر یک سایت و برای جامه عمل پوشاندن به آرزوی بالا ایجادشده است. ابزاری برای تغییر ظاهر سایتها و نمایش آنها با قالب دلخواه کاربر که انعطاف بسیار بالایی داشته و امکانات فوقالعادهای را در اختیار کاربر میگذارد. با اینکه این افزونه براساس تغییر دلخواه در فایل CSS سایت دلخواه ایجاد شده، اما در بیشتر موارد در سایتهای معروف، به کد نویسی یا آشنایی با CSS نیز نیازی نخواهید داشت. زیرا هر کاربر میتواند به راحتی استایلهای دلخواه خود را از طریق سایت stylish به اشتراک بگذارد و دیگران نیز با یک جستوجوی ساده آنها را یافته، پیش نمایش آنها را ببینند و در صورت علاقه، مورد استفاده قرار دهند. پس از نصب این افزونه، نخستین تغییری که در مرورگر اتفاق خواهد افتاد، نمایان شدن یک آیکون کوچک در پایین و سمت راست پنجره فایرفاکس است (شکل18).
شکل 18- محل آیکون افزونه stylish با کلیک روی این آیکون منویی نمایان میشود که امکان اعمال تغییرات را روی سایت جاری میدهد. همانطور که در شکل مشاهده میکنید، این منو شامل یک گزینه با عبارت Write New Style است که انتخاب آن، موجب باز شدن پنجرهای برای نوشتن کد CSS میشود. پس از نوشتن کد CSS دلخواه برای این سایت میتوانید فایل CSS مذکور را ذخیره کرده، سپس مورد استفاده قرار دهید. همچنین، با فشردن دکمه Preview تعبیه شده در پنجره ویرایش استایل، میتوانید تغییرات حاصل شده را قبل از ذخیره سازی ببینید. در صورتی که دانش یا زمان کافی برای ایجاد یک کد جدید CSS ندارید، بد نیست سری به مخزن استایلهای ایجاد شده توسط کاربران در سایت این افزونه بزنید و ببینید آیا برای سایت مورد نظر شما، استایل آمادهای وجود دارد یا خیر. بد نیست بدانید که تعداد کاربران stylish آنقدر زیاد است که برای بی نام و نشانترین سایتها هم در آن قالب آماده پیدا میشود. برای انجام این کار، با انتخاب گزینه Find style for this site این افزونه به صورت خودکار جستوجویی را در سایت خود به انجام رسانده، سپس نتایج را در یک زبانه جدید به نمایش میگذارد (شکل 19).
شکل 19- جستوجوی قالبهای CSS با افزونه stylish در صورتی که استایلهای آماده برای سایت مورد نظر شما در این مخزن به اشتراک گذاشته شده باشند، به راحتی و با کلیک روی لینک فراهم شده میتوانید آنها را مورد استفاده قرار دهید. پس از بازشدن صفحه توضیحات استایل مربوطه، دکمهای با عنوان Install مشاهده خواهید کرد که با کلیک روی آن، افزونه Stylish پنجرهای را برای مدیریت آن باز خواهد کرد (شکل 20). در این قسمت میتوانید قبل از اعمال استایل به سایت مورد نظر، با فشردن دکمه Preview به صورت پویا و بی تأخیر، پیش نمایشی از آنچه قرار است اتفاق بیافتد، مشاهده کنید.
شکل 20- پنجره مدیریت استایلهای دانلود شده در صورتی که از تغییرات اعمال شده راضی باشید، میتوانید با فشردن دکمه Install این استایل را ذخیره کرده و مورد استفاده قرار دهید. هم اکنون کار دستکاری سایت مقصد تمام شده است و فایرفاکس در حالت پیش فرض از استایل دلخواه شما برای این سایت خاص استفاده خواهد کرد. در صورتی که بخواهید دوباره ظاهر اصلی سایت مقصد را ببینید، تنها لازم است تا با کلیک روی آیکون Stylish آن را به طور موقت غیر فعال کنید. همه چیز به سادگی و به سرعت به حالت نخست خود باز خواهد گشت. شکل 21 نمونهای از تغییر اعمال شده به یک سایت زمینه تیره را با استفاده از این افزونه نمایش میدهد.
شکل 21- تغییر ظاهر یک سایت با stylish 12- تنبلتر شوید (CoolPreviews) حال پس از به زانو در آوردن کل وب در مقابل خود و اعمال تغییرات دلخواه در ظاهر هر سایت ریز یا درشت، نوبت به کمی استراحت میرسد. برای استراحت و کمتر کردن میزان کلیکها و پنجرههای باز شده و زبانهها و حرکت دادن ماوس و قضایای مربوطه، استفاده از افزونه CoolPreviews را پیشنهاد میکنم. این افزونه، به سادگی یک مرورگر کوچک در فایرفاکس تعبیه میکند، در اصل از یک المان شیء مرورگر استفاده میکنید و این امکان را فراهم میسازد که بدون کلیک روی یک لینک خاص و رفتن به پنجره یا زبانه دیگر، محتوای درون لینک مذکور را در یک پنجره کوچک باز شدنی در همان صفحه مشاهده کرده و در صورت نیاز آن را به یک زبانه جدید منتقل کنید. با نصب این افزونه، در کنار تمام لینکهای موجود در صفحات یک آیکون آبی رنگ نمایان میشود که با کلیک روی آن، پنجره کوچکی باز شده و محتوای لینک مذکور را نمایش میدهد(شکل22).
شکل 22- دیدن مقصد لینکها در همان پنجره مرورگر حال با حرکت دادن ماوس روی لینکهای صفحه اصلی یا والد، محتوای لینکها بدون کلیک در این پنجره نمایش داده شده و میتوانید به سادگی محتوای آنها را در یک زبانه و بهصورت یکجا ببینید. در صورتی که علاقهمند باشید تا محتوای پیش نمایش را دقیقتر بررسی کنید، میتوانید با کلیک روی نشان زبانه در این پنجره کوچک، محتوای نمایش داده شده را در یک زبانه اصلی فایرفاکس باز کرده و مورد استفاده قرار دهید. همچنین، امکان انتخاب تم برای پنجره پیش نمایش و همچنین بزرگنمایی و کوچک نمایی نیز در آن وجود دارد. تجربه استفاده از چنین افزونهای واقعاً لذت بخش و تا حدود بسیار زیادی تنبل کننده است. کافی است، یکبار پس از استفاده طولانی مدت از این افزونه آن را غیر فعال کنید و ببینید که احساس مرور وب بدون آن، چقدر ناخوشایند است. 13- از ایمیل خود با خبر باشید (WebMail Notifier) یک افزونه سودمند دیگر که میتواند برای استفاده روزمره بسیار سودمند واقع شود، افزونه خبر رسان ایمیل WebMail Notifier است که برای مدیریت ایمیل در سرویسهای معروفی چون یاهو و جیمیل استفاده میشود. پس از نصب این افزونه، دو آیکون در پنجره مرورگر ایجاد میشوند که وظیفه اطلاع رسانی وضعیت اکانت ایمیلهای شما را بر عهده خواهند داشت. با کلیک راست روی آیکون کوچک پایین و سمت راست فایرفاکس که به شکل پاکت یک نامه است (شکل 23)، منویی برای مدیریت این افزونه باز میشود که با انتخاب Options در آن میتوانید پنجره مدیریت اکانتهای این افرونه را باز کنید.
شکل 23- آیکون افزونه WebMail Notifier این پنجره در شکل 24 نشان داده شده است. با وارد کردن اکانتهای خود در این قسمت، تنظیمات خاص دیگری برای تغییر وجود ندارد و پس از اعمال تغییرات، افزونه به سادگی کار خود را آغاز خواهد کرد. در این افزونه امکان تعریف اکانتهای Yahoo، Gmail، AOL، Hotmail یا سرویسهای اختصاصی POP3 یا IMAP نیز وجود دارد. در صورتی که ایمیل جدیدی به شما برسد، علاوه بر اینکه رنگ آیکون این افزونه تغییر خواهد کرد، یک پنجره کوچک نیز در پایین مرورگر، وضعیت رسیدن ایمیلهای جدید را به همراه تعداد آنها به شما اطلاع خواهد داد. با کلیک روی پاکت نامه، این افزونه سرویسهای ایمیلی را که ایمیل جدید دارند، در زبانهای جدید باز خواهد کرد تا به مرور محتوای آن و بررسی کردن ایمیل خود بپردازید.
شکل 24- پنجره تنظیمات WebMail Notifier 14- پشتیبان گیری کامل (FEBE) اکنون که به انتهای این مقاله نزدیک میشویم، بهتر است دو افزونه مناسب را برای پشتیبانگیری از تغییراتی که در فایرفاکس ایجاد کردهاید، معرفی کنیم. افزونه FEBE برای پشتیبانگیری از همه چیز در فایرفاکس طراحی و عرضه شده است. با استفاده از این افزونه، میتوانید از تمام افزونههای نصب شده، تاریخچه مرور وب خود، رمزهای ذخیره شده در مرورگر، نشانهای ذخیره شده و دیگر تنظیمات آن بهصورت آفلاین یا آنلاین پشتیبان گرفته تا در مواقع مناسب مورد استفاده قرار گیرند. این قابلیت به خصوص در مواقعی که سیستم عامل کامپیوتر خود را عوض میکنید بسیار سودمند است و با استفاده از این افزونه، به راحتی میتوانید فایرفاکس را به حالت سابق خود بازگردانید. همچنین، میتوانید برای همگامسازی فایرفاکس روی دو ماشین نیز از این افزونه استفاده کنید. این افزونه همچنین امکان تنظیم یک برنامه زمان بندی را برای پشتیبانگیری در اختیار کاربر میگذارد تا عملیات پشتیبان گیری بتواند بهصورت خودکار و بدون دخالت شما انجام پذیرد. پس از دانلود و نصب این افزونه، باید تنظیمات مربوط به پشتیبانگیری را در آن وارد کرده و سپس اقدام به پشتیبانگیری کنید. با مراجعه به منوی Tools>FEBE و انتخاب گزینه FEBE Options به پنجره تنظیمات این افزونه هدایت خواهید شد که نمونهای از آن در شکل 25 نشان داده شده است. در این پنجره میتوانید نوع پشتیبانگیری را از میان گزینههای Selective، Full profile، Both و Alternate انتخاب کنید که هر کدام، به طبع اقدام مخصوص به خود را انجام خواهد داد. انتخاب Selective این امکان را فراهم میسازد تا از میان موارد قابل پشتیبانگیری از جمله نشانها، تاریخچه، کلمات عبور، کوکیها و... موارد دلخواه خود را انتخاب کنید. پیشنهاد من در این زمینه، پشتیبان گیری کامل با استفاده از گزینه Full profile است. پس از تعیین نوع پشتیبانگیری، باید یک پوشه برای ذخیره سازی دادههای پشتیبان را روی سیستم خود تعیین کنید که این امر در قسمت Directories صورت میپذیرد. پس از تعیین پوشه ذخیره سازی و پارامترهای دلخواه، به قسمت schedule رفته و برنامه زمان بندی دلخواه خود را برای انجام پشتیبانگیری تعیین کنید. انتخاب پشتیبانگیری روزانه یا هفتگی به همراه تعیین ذخیره حداکثر سه پوشه پشتیبان در مقصد یک تنظیم بهینه برای استفاده روی این افزونه است. در صورتی که یک اکانت ذخیره سازی روی Cloud در سایت box.net نیز داشته باشید (نسخه شخصی این سرویس رایگان است)، میتوانید نام کاربری خود را در قسمت box.net وارد کرده و از FEBE بخواهید که فایلهای پشتیبان گیری شده را به این اکانت شما بارگذاری کند. در این صورت، یک منبع امن و قابل اعتماد برای پشتیبانگیری دادههای خود نیز در اختیار خواهید داشت. استفاده از FEBE را به شما پیشنهاد میکنم.
شکل 25- تنظیمات افزونه FEBE 15- همگام باشید (Firefox Sync) افزونه Firefox sync آخرین پیشنهاد من برای استفاده روی مرورگر فایرفاکس است که امکانات بسیار مناسبی را ارائه میدهد. این افزونه که از طرف موزیلا ارائه شده، امکاناتی مشابه FEBE، اما بهصورت یک خدمات آنلاین و روی کلاود را فراهم میسازد. مزیت این سرویس در مقابل FEBE امکان استفاده از پشتیبانهای آن روی نسخههای موبایل فایرفاکس است که یکپارچه سازی بسیار مناسبی را به ارمغان میآورد. با این حال، این افزونه توانایی پشتیبانگیری از افزونهها به صورت آفلاین را نداشته و تنها میتواند از تاریخچه، نشانها، کلمات عبور و تنظیمات کلی فایرفاکس پشتیبان تهیه کرده و بدون دخالت کاربر، دیگر دستگاهها یا مرورگرهای وی را با یکدیگر همگام سازد. برای استفاده از این سرویس باید یک اکانت بسازید که خود افزونه، با نمایش یک ویزارد مناسب و جمع آوری دادههای مربوطه، این کار را برای شما تسهیل خواهد کرد. شکل 26 نمایی از این ویزارد را نشان میدهد.
شکل 26- ویزارد تنظیمات در ادامه و پس از کنترل صحت دادههای وارد شده، فایرفاکس با ارائه یک captcha، انسان بودن شما را کنترل کرده و در پایان، یک کلید منحصر به فرد برای استفاده از همگام سازی در آینده و در دیگر دستگاهها در اختیار شما خواهد گذاشت که باید در نگهداری آن دقت کنید (شکل27).
شکل 27 - کلید منحصر به فرد برای Sync پس از انجام تنظیمات اولیه، این افزونه بهصورت خودکار دادههای لازم را به سرور ارسال کرده و دیگر نیازی به دخالت در عملکرد آن وجود ندارد. اکنون میتوانید در مرورگر فایرفاکس موبایل خود، این افزونه را اضافه کرده و اکانت و کلید انحصاری همگامسازی خود را وارد کنید و از همگام بودن همیشگی مرورگرهای دسکتاپ و موبایل خود لذت ببرید. همچنین، اگر به هر دلیلی مجبور به نصب دوباره فایرفاکس شدید، با استفاده از این سرویس میتوانید بهجای شروع کردن از صفر، مرورگر خود را به وضعیت قبلی خود بازگردانید. با این حال، افزونه FEBE به دلیل پشتیبانگیری از افزونههای مرورگر، در این زمینه سودمندتر و استفاده از آن مناسبتر است. اما اگر به فکر همگام سازی مرورگر موبایل با دسکتاپ خود هستید، استفاده از Firefox Sync اجتناب ناپذیر است. منبع:مجله شبکه
مرورگر محبوب فایرفاکس دیگر نیازی به معرفی ندارد. یک مرورگر اپنسورس که هم کاربران ویندوز به خوبی آن را میشناسند و هم کاربران دیگر سیستم های عامل، به ویژه لینوکس، دیگر به آن خوگرفتهاند. یک مرورگر کامل و با قابلیت اعتماد بالا که از یک نقطه قوت بسیار خوب نیز سود میبرد: افزونههای بیشمار.
موزیلا با فراهمکردن امکان توسعه افزونههای سفارشی برای فایرفاکس با استفاده از سادهترین ابزارها، زمینههای تشکیل یک مجموعه عظیم از خرده نرم افزارهای سودمند را فراهم کرده است. با استفاده از این خرده نرمافزارها، هر کاربر میتواند روشی جدید، سفارشی و منحصر به فرد از مرور وب را تجربه کند و با آزادی هرچه تمامتر، از محدودیتهایی که یک نرمافزار ایستا به آنها تحمیل میکند، رها شود. با این اوصاف، فایرفاکس را میتوان چیزی فراتر از یک مرورگر، بلکه یک پلتفرم مرور وب دانست که همانند یک سیستم عامل، مجموعهای عظیم از نرم افزارهای سفارشی و مخصوص به خود را دارد. یک مدل تجاری که گوگل با استفاده از کروم، راه و رسم آن را پیشه کرد و سپس برنامه تبدیل آن به یک سیستمعامل کامل را در پیش گرفت: Chrome OS. سیستمعاملی که یک مرورگر بزرگ و احاطه کننده یک ماشین منفرد است. کسی چه میداند؟ شاید اگر در تجربه خود موفق باشد، موزیلا هم کمکم به فکر تولید سیستم عامل Firefox OS بیفتد و بازار مرورگرهای به سیستم عامل تبدیل شده، رونق بگیرد. در این مقاله، به معرفی پانزده افزونه سودمند برای فایرفاکس خواهیم پرداخت که تجربه مرور اینترنت را به مراتب بهبود بخشیده و امکانات جدیدی را در اختیار کاربر قرار خواهند داد.
مرورگر فایرفاکس، محبوبترین مرورگر آزاد (قابل نصب و انتخاب) است که هم اکنون حدود سیدرصد بازار مرورگرها را به خود اختصاص داده است. در جدول ردهبندی سهم از بازار مرورگرها، اینترنت اکسپلورر با داشتن سهمی حدود 42درصد، همچنان یکه تاز میدان رقابت مرورگرها است که یکی از مهمترین دلایل آن، عرضه آن بهصورت پیش فرض روی سیستم عامل ویندوز است. در جدولها و نمودارهای منتشر شده سهم بازار مرورگرها، مرورگر گوگل کروم که با استفاده از مدل تجاری موزیلا و با تکیه بر شایستگیهای Webkit عرضه شد، در حال صعود شدید در میزان سهم بازار است و با توجه به ثابت بودن میزان سهم فایرفاکس و دیگر مرورگرها، به نظر میرسد کاهش در سهم اینترنت اکسپلورر، به طور مستقیم به نفع گوگل کروم تمام میشود. در این ایمیل، به بررسی یکی از شایستگیهای مرورگر فایرفاکس خواهیم پرداخت. دانلود و نصب افزونهها و شخصی سازی تجربه مرور وب با استفاده از آنها. برای نصب افزونهها در مرورگر فایرفاکس، باید به منوی Tools و گزینه Add-ons بروید. با انتخاب این گزینه، پنجره مدیریت افزونههای فایرفاکس نمایان میشود که امکان جستوجو، نصب و سفارشی سازی افزونهها را فراهم میسازد (شکل1).
شکل 1 جستوجو و نصب افزونهها از این طریق ساده و بسیار سرراست است. راه دیگر برای جستوجوی افزونههای فایرفاکس استفاده از سایت موزیلا به آدرس /https://addons.mozilla.org است که با قرار دادن اطلاعات بیشتر از هر افزونه، امکان آشنایی بیشتر با آنها را برای کاربر فراهم میسازد (شکل2). در این سایت، امکان نصب مستقیم افزونهها در فایرفاکس به راحتی فراهم شده است. در صورتی که با نصب افزونهها از طریق سایت موزیلا مشکل دارید، میتوانید فایلهای هر افزونه (با پسوند xpi.) را بهصورت مجزا تهیه کرده و آنها را در سیستم محلی با فایرفاکس باز کنید. مرورگر بهصورت خودکار آنها را تشخیص داده و پیشنهاد نصب افزونه را ارائه میکند. پس از نصب هر افزونه، فایرفاکس اعلام خواهد کرد برای استفاده از محتوای جدید باید دوباره راه اندازی شود. در صورتی که زبانههای مختلفی را در مرورگر باز کرده باشید، فایرفاکس آنها را ذخیره کرده و پس از راهاندازی دوباره آنها را باز خواهد کرد. هم اکنون میتوانید به راحتی از خرده نرم افزار بسیار سودمند موزیلا استفاده کنید.
شکل 2 1- ظاهر فایرفاکس را دلخواه کنید (Personas) نخستین افزونهای که باید برای اضافه کردن به فایرفاکس در نظر بگیرید، افزونه Personas است که امکان تغییر کلی ظاهر مرورگر را فراهم میسازد. محیط اصلی مرورگر، طراحی بسیار سادهای دارد و بسیاری از کاربران در همان لحظه نخست، از کار کردن با آن احساس کسالت میکنند. پس از یافتن و دانلود این افزونه، میتوانید مجموعهای بسیار بزرگ از کارهای گرافیکی کاربران مختلف را که در دستههای مختلف مرتب شدهاند، مورد مرور قرار داده و طرح دلخواه خود را برای محیط مرورگر انتخاب کنید. پس از نصب، Personas، شمایل یک روباه کوچک در گوشه پایین و سمت چپ مرورگر نمایان میشود که میانبری برای دسترسی به منوی انتخاب گرافیکهای موجود روی اینترنت برای استفاده روی فایرفاکس است. با نگه داشتن ماوس روی هر کدام از این گزینهها، نمای فایرفاکس تغییر کرده و پیش نمایشی از آنچه اتفاق خواهد افتاد، به نمایش در خواهدآمد. انتخاب هر گزینه از این منو نیز به اعمال طرح تصویری به فایرفاکس خواهد انجامید (شکل 3)؛ به همین سادگی.
شکل 3 2- یک تغییر کوچک (FlagFox) پس از دلخواه سازی ظاهر نرمافزار، اضافه کردن یک افزونه کوچک اما سودمند را به شما پیشنهاد میکنم. این افزونه که FlagFox نام دارد، با استفاده از نام دامنه و آی پی سایت مقصد، محل قرار گیری سرورهای آن را تشخیص داده و با نمایش یک پرچم کوچک در نوار آدرس، این محل را به ما یادآوری میکند. این افزونه کار چندان مهمی انجام نمیدهد، اما تجربه سفارشیسازی سیستم و نمایش یک پرچم کوچک در بالای مرورگر، خیلی لذت بخش است (شکل 4).
شکل 4 3- یک تغییر خوب (New Tab King) در بسیاری از موارد، سنتهای قدیمی و پیش فرضهای یک نرم افزار برای ما به عادت تبدیل میشوند. یکی از این عادتها، محتوایی است که در یک زبانه تازه باز شده به نمایش در میآید. در حالت اصلی و پیش فرض نرمافزار، در حین باز کردن زبانه جدید یک صفحه خالی به نمایش درمیآید و پس از آن، مجبوریم تا آدرس سایت مقصد را وارد کرده و به ادامه کار بپردازیم. افزونه New Tab King یک راه مناسب برای رهایی از این بیهودگی در زبانه جدید و خالی است! با نصب این افزونه، میتوانید در هر زبانه جدیدی که باز میکنید، فهرستی از سایتهای پر بازدید خود را که به همراه اطلاعات آماری مراجعه شما به آنها بهصورت روزانه، هفتگی و ماهانه به نمایش در آمده است، مشاهده کنید. همچنین، میتوانید بعضی سایتها را از این فهرستها حذف کرده یا به آن اضافه کنید. تصویر زمینه این صفحه نیز قابل سفارشیسازی است و میتوانید از منابع آنلاینی مانند پیکاسا یا فلیکر یا یک فایل محلی استفاده کنید (شکل 5). نوار جستوجوی موجود در این صفحه این امکان را فراهم میکند که بدون به یاد داشتن آدرس یک سایت خاص، تنها قسمتی از عنوان آن را وارد کرده، سپس به سادگی به محل موردنظر هدایت شوید. همچنین، نمونهای از یافتهها براساس عبارت جستوجو شده بهصورت زنده و در پایین این جعبه جستوجو به نمایش درمیآید. این افزونه محبوب حرفهایها و علاقهمندان به استفاده از صفحهکلید است (شکل 6). همچنین، با فشردن یک دکمه کوچک در این صفحه میتوانید یک پانل میانبر در قسمت راست صفحه باز کنید که حاوی یک فهرست برای ثبت کارهای در دست اقدام، تبهای بسته شده به تازگی و میانبر به نرم افزارهای سیستم است. این افزونه و امکاناتی که فراهم میکند بسیار سودمند بوده و به مرور زمان به ارزش آن پی خواهید برد. اطلاعات آماری که این افزونه ارائه میکند، به مراتب مهمتر و تأمل بر انگیزتر از میانبرهایی است که در اختیار کاربر میگذارد. با یک نگاه کلی مقایسهای به آمار گشت و گذار خود در فایرفاکس، به نکتههای جالب توجه و مهمی پی خواهید برد.
شکل 5 4- رنگین کمان زبانهها (ColorfulTabs) یک قدم دیگر برای تغییر در یکنواختی محیط استاندارد فایرفاکس، استفاده از افزونهای با نام ColorfulTabs است که رنگ زبانهها را بهصورت تصادفی تغییر میدهد و از این طریق جذابیت و تنوع محیط کاری مرورگر را افزایش میدهد. این افزونه امکانی مشابه IE 8 را فراهم میکند تا زبانهها به رنگهای مختلف درآمده و در عین حال، زبانههای مربوط به یک سایت یا یک دامنه هم رنگ باشند. این قابلیت باعث میشود تا چشم در تشخیص سریع مجموعه زبانههای باز راحتتر باشد و سردرگمی و احساس شلوغی در کاربر کاهش یابد. این افزونه آنقدر کوچک و در عین حال سودمند است که هیچگاه، کاربری از افزودن این خرده نرمافزار رنگینکمانی پشیمان نخواهد شد (شکل 6).
شکل 6 5- حذف ناخواستهها (Adblock Plus) حال پس از اضافهکردن چند مورد سودمند به مرورگر، نوبت حذف محتوای ناخواسته از صفحات وبی است که هر روز با آنها سروکار دارید. افزونه Adblock Plus با هدف حذف تبلیغات در سایتها ایجاد شده که میتواند برای حذف دیگر موارد نیز مورد استفاده قرار گیرد. این کار علاوه بر اینکه محتوای زائد و ناخواسته را از صفحههای وب حذف کرده و ظاهر مناسبتر و کاربر پسندتری را ارائه میکند، موجب کاهش میزان دانلود وب پیجها شده و سرعت بارگذاری صفحات را افزایش میدهد. این قابلیت به خصوص در مواقعی که میزان حجم مبادله شده دادهها برای کاربر مهم است (در مواقعی که با یک اتصال موبایل به اینترنت متصل هستید)، بسیار سودمند واقع میشود. پس از نصب این افزونه در فایرفاکس، آیکونی در کنار نوار جستوجو مطابق آانچه در شکل 7 نشان داده شده است، به نمایش در میآید.
شکل 7 با کلیک کردن این آیکون، یک منوی دسترسی سریع نمایان میشود که امکان فعال سازی یا غیرفعال کردن سیستم بلوکه کردن تبلیغات در صفحه جاری را فراهم میسازد. در حالت پیشفرض، این نرم افزار از پایگاه داده درونی خود برای بلوکه کردن محتوای تبلیغاتی استفاده میکند. در این پایگاه داده، تعداد بسیار زیادی از آدرس دامنه سایتهایی که سرویس دهنده محتوای تبلیغاتی هستند درج شده است و این افزونه بهصورت خودکار از آنها استفاده میکند. بهعنوان مثال، با فعال سازی این افزونه، تبلیغات داخل ایمیل تحت وب یاهو بهصورت خودکار حذف خواهند شد و سرعت لود شدن صفحات به میزان محسوسی بهبود پیدا خواهدکرد. در صورتی که همچنان تبلیغات یا محتوای ناخواسته در وب پیج مورد نظر شما نمایش دادهمیشوند، میتوانید با فشردن دکمه کوچکی که این افزونه در کنار المانهایی چون فایلهای ویدیویی، فلش یا انیمیشنها نمایش میدهد، آن آیتم خاص و آدرس مربوطهاش را بلوکه کنید. شکل 8 نمونهای از این دکمه کوچک را نشان میدهد. با فشردن این دکمه، پنجرهای باز میشود که امکان تعریف یک قانون جدید را برای پردازش توسط افزونه ایجاد میکند. در این پنجره، همانطور که در شکل 8 نیز مشهود است میتوان قانون جدید را که شامل آیتم کلیک شده است، بهصورت قانونی برای بلوکه کردن یا قانونی برای استثنا قائل شدنتعریفکرد. در ادامه، میتوان از پیشنهادهای ارائه شده برای اعمال قانون جدید، یکی را به دلخواه انتخاب کرد. گزینه نخست منحصراً به فایل انتخاب شده مربوط است. گزینه دوم، حالت کلی تری را در نظر گرفته و آدرس محل قرارگیری فایل مورد نظر را در سایت مربوطه پیشنهاد میدهد. گزینه دیگری نیز از طرف افزونه پیشنهاد میشود که در برگیرنده کل دامنه مربوطه است. در حالت کلی سعی کنید تا از انتخاب نام یک دامنه برای فیلترشدن خودداری کنید. این به آن دلیل است که ممکن است با این کار، جریان تمام محتوای ارائه شده توسط سایت مربوطه را بسته و از دیدن عکسهای ساده در آن سایت نیز محروم شوید. در صورتی که با چنین مشکلی مواجه شدید، میتوانید با کلیک روی آیکون این افزونه، آن را غیر فعال کرده و به طور موقت به مرور عادی سایت مربوطه بپردازید.
شکل 8 6- IE را دور بیاندازید (IE Tab 2) بسیار اتفاق میافتد که یک سایت تنها برای نمایش با اینترنت اکسپلورر طراحی شده باشد، این اتفاق درباره سایتهای ایرانی بسیار شایع است و به همین دلیل، نمیتوان با مرورگر فایرفاکس از خدمات آنها استفاده کرد. این امر باعث میشود تا بعضی اوقات، کاربر به استفاده از IE رو بیاورد و پس از انجام امور مربوطه، به فایرفاکس بازگردد. با این حال، استفاده از افزونه IE Tab 2 در فایرفاکس این امکان را فراهم میسازد تا بتوانید لینکها را در یک زبانه شبیه ساز شرایط IE باز کنید. در این حالت صفحات وب با استفاده از موتور IE در دل فایرفاکس باز شده و رندر میشوند و به همین دلیل، امکان نمایش و استفاده از کنترلهای سفارشی ActiveX و امکانات اختصاصی SharePoint نیز فراهم است. در اصل، محیط این زبانه، یک مرورگر کامل IE است که علاوه بر استفاده از موتور IE، امکان دسترسی به تنظیمات اینترنت اکسپلورر را نیز بهصورت مستقیم فراهم میسازد. برای استفاده از این افزونه برای نمایش وب پیجها، میتوانید با کلیک راست روی زبانه مورد نظر و انتخاب Switch Rendering Engine یا کلیک آیکون کوچک سمت راست و پایین مرورگر، بین حالت استاندارد فایرفاکس و اینترنت اکسپلورر سوییچ کنید (شکل 10).
آیکون پایین صفحه نمایانگر موتور انتخاب شده در حال حاضر است. با یک کلیک راست ساده در زبانه باز شده توسط IE Tab میتوان به سادگی تشخیص داد که موتور استفاده شده برای رندر صفحه، فایرفاکس است یا اینترنت اکسپلورر. شکل 11 نمایی از منوی کلیک راست در دو حالت مختلف IE و Firefox را نشان میدهد. با این اوصاف، اگر از اینترنت اکسپلورر دل خوشی ندارید، با استفاده از این افزونه میتوانید به راحتی آن را دور بیاندازید.
7- بر اوضاع مسلط شوید (FoxTab) پس از اضافه کردن چند افزونه کوچک و فنی، نوبت به آن میرسد تا از قابلیتهای نهان فایرفاکس به بهترین نحوه بهره برداری کنید. افزونهای که در این قسمت معرفی میکنیم، Foxtab نام دارد که در اصل، یک افزونه برای نمایش اوضاع جاری مرورگر به صورت سه بعدی و با افکتهای تصویری بسیار زیبا است. پس از دانلود و نصب این افزونه، دکمهای در نوار ابزار ظاهر میشود که با فشردن آن، به یک زبانه با دنیایی متفاوت هدایت خواهید شد. شکل 12نمایی از این زبانه را نشان میدهد.
در این حالت، تمام زبانههای باز شده در مرورگر بهصورت نمای کلی و در کنار یکدیگر به نمایش درمیآیند. این حالت به ویژه در شرایطی که تعداد زیادی زبانه در مرورگر باز هستند، سودمند واقع میشود. در این زبانه میتوان از تمهای آماده یا یک عکس دلخواه برای پس زمینه استفاده کرد. همچنین میتوان فرمتهای کنارهم قرارگیری پنجرهها را نیز از میان چند مدل سه بعدی انتخاب کرده و حتی جهت دوربین را به سمت پنجرهها نیز تعیین کرد. این زبانه همچنین امکان نمایش زبانههای تازه بسته شده و همچنین، سایتهای مورد علاقه کاربر بهصورت سه بعدی را نیز دارد(شکل 13).
8- بهتر دانلود کنید (Download Statusbar) اکنون زمان معرفی یک برنامه برای بهینه سازی مدیر دانلود در فایرفاکس است. همانطور که میدانید، مدیر دانلود در فایرفاکس در یک پنجره جدا باز شده و کارایی بالایی نیز ندارد. برای تجربه یک برنامه بهتر برای مدیریت دانلود، استفاده از افزونه Download Statusbar را پیشنهاد میکنیم. البته در صورتی که از یک مدیر دانلود مجزا در ویندوز استفاده میکنید (برنامههایی نظیر IDM یا DAP)، کاربرد این افزونه بسیار کم خواهد بود، اما در هر صورت، از مدیر دانلود درونی فایرفاکس بسیار بهتر و کاراتر است. این افزونه در اصل تغییری در ظاهر فایرفاکس ایجاد نمیکند و تنها هنگام دانلود یک فایل، با ایجاد یک نوار باریک در پایین صفحه مرورگر و نمایش همزمان میزان دانلود بهصورت گرافیکی و عددی به همراه سرعت دانلود، هم وضعیت دریافت دادهها را به سرعت نمایش داده و هم در اشغال فضا و رعایت یکپارچگی پنجره مرورگر تأثیر به سزایی دارد. با نگه داشتن ماوس روی نوار دانلود یک فایل، اطلاعات جزئی از وضعیت دانلود آن به نمایش در خواهد آمد. شکل 14 نمایی از این نوار سودمند را نشان میدهد.