@@@وطنم جزین@@@

همه چیز درباره عطسه و سرفه

عطسه شناسی

عطسه یک واکنش نیمه خودکار اجباری است که هوا را از طریق بینی و دهان به بیرون می‌راند. عطسه معمولا ناشی از تحریک شدن مخاط بینی با ذرات خارجی است.
عطسه همچنین ممکن است هنگام قرارگیری ناگهانی در معرض روشنایی، معده خیلی پر و بالاخره عفونت ویروسی رخ دهد. عطسه کردن باعث انتشار بیماری‌های ویروسی می‌شود.عطسه به چه دردی می‌خورد؟
کارکرد زیستی عطسه این است که ترشحات حاوی ذرات خارجی یا مواد محرک را به بیرون براند و حفره بینی را پاک کند.
در حین عطسه، کام نرم و زبان کوچک پایین می‌آیند، در مقابل پشت زبان بالا می‌آید تا به طور نسبی جریان هوا را به دهان مسدود کند. به این ترتیب هوای ریه‌ها، از بینی به بیرون رانده می‌شود. به علت اینکه بسته بودن مجرای دهان به طور کامل صورت نمی‌گیرد، معمولا مقادیر قابل‌ملاحظه‌ای هوا از دهان هم به بیرون رانده می‌شود. شدت و وسعت این بیرون راندن انفجاری هوا از بینی متفاوت است.

عطسه از کجا می‌آید؟

عطسه هنگامی رخ می‌دهد که اجسام خارجی یا محرک‌های خارجی در حد کافی از میان موهای بینی به پوشش درونی بینی برسند. این محرک‌ها باعث آزادی هیستامین می‌شوند که سلول‌های عصبی در بینی را تحریک می‌کند و در نتیجه آنها پیام‌هایی را به مغز می‌فرستند که از طریق شبکه عصبی سه‌قلو عطسه را ایجاد می‌کند.
مغز پس از این پیام اولیه، عضلات حلق و نای را فعال ‌کرده و منفذ بزرگی را در حفرات بینی و دهان ایجاد می‌کند و به دنبال آن رانده شدن شدید هوا و ذرات همراه آن رخ می‌دهد. عطسه شدید که به دخالت اندام‌های فراوانی در بالاتنه مربوط است- یک واکنش بازتابی (رفلکسی) است که عضلات صورت، گلو و قفسه سینه را در بر می‌‌گیرد. با اینکه عطسه در افراد سالم بی‌ضرر است، می‌تواند از طریق قطرات عفونی هوابردی که ایجاد می‌کند، باعث انتشار عفونت شود. این قطرات پراکنده شده اندازه‌ای بین نیم تا 5 میکرون (یک میلیونیوم متر)‌ دارند.
در یک عطسه ممکن است تا 400 هزار از این قطرات تولید شود. تخمین‌های محافظه‌کارانه سرعت هوایی که با عطسه از دهان خارج می‌شود را در حد 75 کیلومتر در ساعت یا 21 متر در ثانیه قرار می‌دهد. بالاترین تخمین‌ها (مانند تخمین موزه جهان سلامت در برینگتون در ایلینویز)‌می‌گویند که این سرعت ممکن است به 85 درصد سرعت صوت یعنی 1045 کیلومتر در ساعت یا 290 متر در ثانیه برسد.

می‌شود جلوی عطسه را گرفت؟

از جمله شیوه‌های ذکرشده برای جلوگیری از عطسه عبارت‌اند از: بازدم عمیق هوا در ریه‌ها، که هوایی را که می‌خواهد در عطسه کردن مورد استفاده قرار گیرد، مصرف می‌کند، نگه‌داشتن نفس و تا ده شمردن و چین انداختن و بستن بینی. شواهد بالینی نشان می‌دهد که می‌توان بازتاب عصبی ایجاد کننده عطسه را با اعمال فشار شدید با انگشت اشاره، بلافاصله در پایین بینی، مهار کرد. روش‌های ثابت‌شده برای کاهش عطسه در جهت کاهش تماس عوامل محرک است مانند دور نگه‌داشتن حیوانات خانگی برای اجتناب از پوسته‌های بدن آنها، پاک کردن مداوم و منظم ذرات گرد و غبار از خانه، عوض کردن فیلترهای هواکش‌ها و شومینه‌ها، استفاده از ابزارهای تصفیه‌ هوا و مرطوب‌کننده‌های هوا و دور ماندن از مناطق کشاورزی و صنعتی.
سرفه شناسیسرفه یک واکنش بازتابی (رفلکسی) ناگهانی و اغلب مکرر است که به بدن کمک می‌کند که مجاری هوایی بزرگ را از زیادی ترشحات، مواد محرک، ذرات خارجی و میکروب‌ها پاک کند.
سرفه چند مرحله دارد؟رفلکس عصبی که سرفه را ایجاد می‌کند شامل سه مرحله است: انجام دم عمیق (وارد کردن هوا به ریه‌ها)، بازدم (خارج کردن هوا از ریه‌ها) با فشار در مقابل گلوت (دریچه ابتدای نای) بسته و بعد رها کردن پرفشار هوا در هنگام باز شدن گلوت که معمولا با صدایی متمایز همراه است.

چندجور سرفه داریم؟

سرفه ممکن است به صورت آگاهانه انجام شود و نیز به صورت غیراختیاری، اما در اغلب موارد بی‌اختیار رخ می‌دهد. سرفه مکرر یا شدید معمولا نشانه وجود بیماری است. بسیاری از ویروس‌ها و باکتری‌ها با به سرفه انداختن میزبان خود به میزبان های جدید منتشر می‌شوند. سرفه ممکن است حاد (با شروع ناگهانی) باشد و کمتر از سه هفته به طول انجامد، تحت حاد باشد و دوره آن سه تا هشت هفته طول بکشد یا مزمن باشد، یعنی هنگامی که برای بیش از 8 هفته به درازا می‌کشد.
سرفه بر حسب اینکه خلط داشته باشد یا نه، خشک یا خلط‌دار است. در اغلب موارد سرفه به صورت حاد بروز می‌کند و ناشی از عفونت‌های تنفسی مجاری تنفسی است. به غیر از این، سرفه ممکن است ناشی از وارد شدن اشتباهی غذا به مجرای هوایی نای به جای مجرای گوارشی مری، رخ دهد که به خاطر اشکال عمل گلوت یا دریچه نای است. سیگار کشیدن و آلودگی هوا نیز از عوامل شایع سرفه هستند.
از شایع‌ترین علل شایع سرفه مزمن می‌توان به آسم، بازگشت محتویات اسیدی معده به مری (ریفلاکس) و ترشح پشت حلق در سینوزیت‌ها اشاره کرد. علل دیگر سرفه مزمن ممکن است برونشیت مزمن، نارسایی قلبی و داروهایی مانند داروهای مهارکننده ACE (یک گروه داروهای ضدفشارخون مانند کاپتوپریل) باشند.
سرفه یک بازتاب محافظتی طبیعی است و به خصوص اگر سرفه خلط‌دار باشد، مهار کردن آن ممکن است اثرات زیانباری داشته باشد. با این حال سرفه ممکن است آن‌قدر شدید باشد که به دلایل روانی، جسمی یا اجتماعی لازم باشد آن را درمان کنند.
گاهی سرفه در فردی دیده می‌شود که هیچ علت جسمی یا پزشکی در او یافت نمی‌شود. در این موارد مشکلات عاطفی یا روانی ممکن است علت ایجاد سرفه باشد و به این سرفه، سرفه روانی (و نیز سرفه عادتی یا تیک سرفه) می‌گویند. البته قبل از اینکه این تشخیص مطرح شود، باید تمام بیماری‌های دیگر عامل سرفه رد شده باشد. تصور می‌شود که سرفه روانی در کودکان شایع تر از بزرگسالاان است. یک سناریوی احتمالی ایجاد این سرفه، در کودکی است که برادر یا خواهری با مریضی مزمن دارد.

جنبه‌های اجتماعی سرفه

سرفه کردن همیشه غیرارادی نیست و می‌تواند در موقعیت‌های اجتماعی به کار رود. سرفه کردن ممکن است برای جلب توجه کردن یا رها کردن تنش روانی درونی انجام شود یا به یک رفتار برای بیان ناسازگاری بدل شود. تصور بر این است که میزان چنین سرفه‌هایی در محیط‌هایی که مستعد تنش روانی و تعارض اجتماعی هستند، بالا باشد. در چنین محیط‌هایی سرفه به یک رفتار جایگزین و یا واکنش دفاعی بدل می‌شود. از آنجا سرفه کردن با رها شدن قطرات بزاقی با سرعت بالا همراه است، آداب رایج شامل پوشاندن دهان هنگام سرفه برای جلوگیری از آلوده شدن افراد مجاور بوده است. در گذشته از دست برای پوشاندن دهان استفاده می‌شد. اما در سال‌های اخیر گرایشی به پوشاندن دهان با بازو و آرنج به وجود آمده است. این شیوه جدید بهداشتی‌تر شمرده می‌شود زیرا با سرفه کردن روی دست در هنگام بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی، دست آلوده به ویروس می‌شود و هنگام دست دادن با دیگران، دست زدن به دستگیره‌ها، تلفن و کارهایی مانند‌ اینها ویروس منتشر می‌شود.

نقش عطسه و سرفه در انتقال بیماری

در حالی که در فصل آنفلوآنزا به سر می‌بریم و به خصوص امسال نوع جدید ویروس آنفلوآنزا (آنفلوآنزایH1N1) شایع شده است، حتما پیام‌های بهداشتی گوناگون در مورد پوشاندن دهان هنگام سرفه و عطسه را دیده‌اید. اما عطسه و سرفه چگونه باعث انتقال ویروس‌ها می‌شوند؟

سرفه

همان‌طور که انسان‌‌ها اشکال مختلفی دارند، سرفه نیز ممکن است به اشکال و اندازه‌های مختلف بروز کند. ممکن است سرفه عمیق یا سطحی، درازمدت یا کوتاه مدت و اجباری یا اختیاری باشد. دانشمندان برای دنبال کردن تحول سرفه، از دستگاه‌های دقیقی استفاده می‌کنند که نشان می‌دهد چه مقدار بزاق در جریان هر سرفه به بیرون پرتاب می‌شود و به کجا می‌رود. آنها از افراد می‌خواهند که به درون ماسک‌هایی که پیش و پس از سرفه وزن می‌شوند، سرفه کنند.
آنها از لیزرهای قوی و تکنیک‌های عکس‌برداری سریع برای آشکارکردن جریانی که سرفه ایجاد می‌کند، استفاده می‌کنند و کامپیوترهای قدرتمند را برای مدل‌سازی این جریان عظیم ذرات‌ ریز به کار می‌برند. دانشمندان از مانکن‌های گرم‌شده و ماشین‌های سرفه در اتاق‌های پرشده با ذرات روغن زیتون یا دود تئاتری برای دنبال کردن چگونگی جریان‌ هوا بعد از سرفه،‌ اینکه جریان بازدمی تنفس به کجا می‌رود و اینکه چگونه ما در معرض سرفه دیگران قرار می‌گیریم،‌ استفاده می‌کنند. یک سرفه معمولی با یک تنفس عمیق شروع می‌شود،‌به دنبال هوا درون ریه‌ها فشرده می‌شود و بعد یک فوران صدادار هوا در کسری از ثانیه با فشار به بیرون رانده می‌شود.
یک سرفه متوسط انسان می‌تواند حدود سه‌چهارم یک بطری نوشابه دولیتری را پرکند و هوا به صورت یک جریان سریع که تا چند متر به جلو می‌رود، از ریه‌ها خارج می‌شود. سرفه همچنین هزاران ذره ریز بزاق را به بیرون می‌راند. حدود 3000 ذره بزاق در هر سرفه به بیرون رانده می‌شود و برخی از آنها با سرعت 90 کیلومتر درساعت از دهان خارج می‌شوند.

عطسه

عطسه از لحاظ بیرون ریختن ذرات بزاق بدتر از سرفه است. عطسه در پشت گلو شروع می‌شود و تعداد ذرات بزاقی که بیرون می‌ریزد، بسیار بیشتر است. حدود 40 هزار ذره که برخی از آنها با سرعت‌هایی بیش از 370 کیلومتر در ساعت به بیرون می‌پرند. اکثر این ذرات اندازه‌ای کمتر از 100 میکرون (یک دهم میلی‌متر) – قطر یک تار موی انسان- دارند. بسیاری از آنها به قدری ریز هستند که با چشم عادی دیده نمی‌شوند. این ذرات بسته به اندازه‌ای که دارند، سرنوشت‌های متفاوتی پیدا می‌کنند. اغلب ذرات بزرگ‌تر و سنگین‌تر تحت تاثیر جاذبه روی زمین می‌افتند. ذرات کوچک‌تر و سبک‌تر (آنهایی که اندازه‌شان 5 میکرون یا کمتر است) کمتر تحت تاثیر جاذبه قرار می‌گیرند و پس از بیرون رانده شدن با سرفه و پراکنده شدن با جریان هوای اتاق، ممکن است تقریبا برای همیشه در هوا شناور بمانند.
حرکاتی که در اتاق انجام می‌شود، ممکن است باعث شود،‌ ذرات سنگین‌تر که روی کف اتاق یا سطوح دیگر نشسته‌اند، دوباره وارد هوا شوند. باز کردن یک در می‌تواند به شدت جریان هوای اتاق را به هم بزند و ذرات بزاق حاوی ویروس نشسته روی زمین را از جای خود بلند کرده و وارد هوا کند. حتی راه‌ رفتن در یک اتاق ممکن است ذرات بزاق را در مسیر حرکت شخص به هوا بلند کند. اگر شخصی بیمار باشد، ذراتی که با یک سرفه واحد از دهان او خارج می‌شود، ممکن است حاوی بیش از دویست میلیون ویروس باشد. این تعداد در طول عفونت در حالی که دستگاه ایمنی فرد در حال پاک کردن عفونت است، ممکن است خیلی متغیر باشد. عموما در یک فرد بیمار در اغلب عفونت‌ها هنگامی که اولین علایم ظاهر می‌شود، بیماری بیش از هر وقتی مسری است.
ویروس‌های موجود در هوا چگونه شما را آلوده می‌کنند؟
هنگامی که ویروس‌ها درون ذرات ریز بزاق وارد هوا می‌شوند، می‌توانند ساعت‌ها زنده بمانند، حتی اگر این ذرات روی سطحی بنشینند، ویروس‌ها می‌توانند زنده بمانند و به هوا وارد شوند و هنوز می‌توانند بیماری را منتشر کنند. اگر ذره بزاق روی یک برگ کاغذ بنشیند ویروس‌های درون آن می‌توانند برای ساعت‌ها زنده بمانند. اگر این ذره روی یک سطح فلزی یا پلاستیکی قرار بگیرد ویروس‌ها می‌توانند برای روزها زنده بمانند. هنگامی که این ذرات آلوده استنشاق می‌شوند، در پشت گلو جایگزین می‌شوند و ویروس‌های موجود در آنها سعی می‌کنند تا به سلول‌های پوششی این منطقه وارد شوند و شروع به تکثیر کنند. این وضعیت ممکن است به عفونت منجر شود یا نشود. دفاع‌های طبیعی بدن برای از بین‌بردن عفونت‌ها طراحی شده‌اند و اینکه فردی بیمار می‌شود یا نه، بستگی به این دارد که چه تعداد ویروس را استنشاق کرده باشد و نیز اینکه دستگاه ایمنی فرد پیش از این با این ویروس برخورد داشته است یا نه. هنگامی که افراد بیمار می‌شوند، بدن سعی می‌کند با تولید خلط به پاک کردن عفونت کمک کند. برخی از ویروس‌ها در گلو باقی می‌مانند و هنگام سرفه به بیرون پرتاب می‌شوند. این سرفه، این خلط (و ویروس‌های تکثیرشده جدید)‌ را به بیرون بدن پرتاب می‌کند و کل این فرآیند از اول آغاز می‌شود.
منبع:http://www.salamat.com