دانستن روش تغذیه و طریقه مصرف مواد خوراکی خود یکی از مهم‌ترین عوامل تندرستی است و به فرموده امام رضا(ع) تدبیر عاقلانه در خوردن و نوشیدن، باعث طول عمر شده و افرادی که زندگی معقولی از نظر خوراک دارند نه تنها پیر و ناتوان نمی‌شوند بلکه با گذشت زمان نیروی صحت و عافیت آن‌ها بیشتر می‌شود، از این رو برنامه غذایی هر فرد باید متناسب با وضع بدن، حسب سن، نوع زندگی، شغل و زمان باشد.
در کتاب طب‌الرضا، طب و بهداشت از امام رضا(ع) صفحه 101 از ایشان نقل شده است: «… فانظر ما یوافقک و یوافق معدتک و یقوى علیه بدنک و یستمرئه من الطعام فقدره لنفسک و اجعله غذائک ...؛ پس ببین چه چیز موافق حال و مناسب شکم توست و بدنت از آن نیرو می‌گیرد و آن را خوش و گوارا مىشناسد، این چنین طعامى را براى خود اندازه‌گیرى کن و غذاى خود قرار بده».
مضرات نوشیدن آب بین غذا
امام رضا(ع) طبق روایتی از کتاب فقه الرضا(ع)، صفحه 346 برای جذب مواد غذایی به بدن و بهره حداکثری بدن از غذاها، نوشیدن آب در بین غذا را نهی کرده و فرموده‌اند: هر کس بخواهد که معده‌اش ناراحت نشود، در بین غذا آب نیاشامد تا وقتى که خوردن غذا پایان پذیرد. هر کس در هنگام خوردن طعام آب بخورد، بدنش مرطوب و معده‌اش ضعیف می‌شود و رگ‌ها جوهر و قوت غذا را نمى‌گیرند.
همچنین در بحارالانوار، جلد چهار از امام رضا(ع) نقل شده است که نوشیدن آب بین غذا موجب تخریب دندان‌ها می‌شود و ایشان ما را از نوشیدن آب سرد پس از غذاى گرم برحذر داشته‌اند. آن حضرت می‌فرماید: نوشیدن آب سرد پس از غذاى داغ و شیرینى، باعث از بین رفتن و فساد دندان‌ها مى‌شود.
خوردن همزمان ماهی و تخم مرغ
خوردن تخم مرغ و ماهی همزمان با یکدیگر در کتاب‌های مختلف مورد نهی قرار گرفته است که می‌توان به طبّ الإمام الرضا(ع)، صفحه 63 و بحار الأنوار، جلد 62، صفحه 321 اشاره کرد که از امام رضا(ع) نقل شده است که ایشان خوردن تخم مرغ و ماهی با هم را بد عنوان کرده و می‌فرمایند: «یَنبَغی أن تَحذَرَ ... أن تَجمَعَ فی جَوفِکَ البَیضَ وَالسَّمَکَ فی حالٍ واحِدَةٍ؛ فَإِنَّهُما إذَا اجتَمَعا وَلَّدا القولَنجَ، ورِیاحَ البَواسیرِ، ووَجَعَ الأَضراسِ؛ باید از این بپرهیز که ... تخم مرغ و ماهى را همزمان در معده گِردآورى؛ چه، هر گاه این دو با یکدیگر گِرد آیند، قولنج، باد بواسیر و دندان درد به وجود مىآورند.
در حدیثی دیگر از آن حضرت در عیون اخبارالرضا(ع)، جلد 2، صفحه 46 آمده است که غذای داغ نخورید چرا که حضرت علی(ع) می‌فرماید: «أتی النبی صلى الله علیه وآله بطعام فأدخل أصبعه فیه فاذا هو حار، قال: دعوه حتى یبرد، فانه أعظم برکة، وإن الله تبارک وتعالى لم یطعمنا النار؛ برای پیامبر(ص) طعامی آوردند، حضرت انگشتی در آن فرو برد و آن را سخت گرم یافت، فرمود: آن را رها کنید تا سرد شود زیرا آن برکتش افزونتر است و خداوند طعام گرم روزی ما نفرموده بلکه گرم کردن آن بدست خود ماست».
خوردن زیادی تخم مرغ
امام رضا(ع) در رابطه با خوردن زیادی تخم مرغ نیز فرموده‌اند: «و کثرة اکل البیض و ادمانه یولد الطحال و ریاحا فی رأس المعدة و الامتلاء من البیض المسلوق یورث الربو و الابتهار؛ زیاد تخم مرغ خوردن موجب بزرگی سپرز و بادها در سر معده می‌شود پر کردن شکم از تخم مرغ کبابی باعث ضیق نفس و تنگی سینه می‌شود». همچنین می‌فرماید: توصیه می‌کنم که از زیاده‌روی در خوردن پیاز خودداری کنید زیرا پیاز زیاد رنگ نشاط و شادی را از چهره می‌برد و سایه‌ای غم‌انگیز به سیما فرو می‌اندازد.
در عیون اخبار الرضا(ع)، جلد 2، صفحه 48 از امام رضا(ع) آمده است: و یادآور می‌شوم که با شکم سیر حمام نگیرد چون سبب تولید قولنج می‌شود و استحمام با آب سرد پس از خوردن گوشت ماهی نیز جایز نیست چون این کار با خطر فلج شدن توأم است.
امام رضا(ع) همچنین می‌فرماید: هنگام شب بالنگ نخورید زیرا بالنگ خوردن در شب روی چشم‌ها اثر نامطلوب می‌گذارد و مردمک را به عارضه دوربینی تهدید می‌کند.
مضرات زیاده‌روی در خوردن گوشت گاو
در بیانی دیگر امام رضا(ع) اظهار می‌دارند: افراط در خوردن انجیر زیان‌آور است و خوردن گوشـتی که درست نپخته در معده کرم به وجود می‌آورد. همچنین کسانی که در مصرف گوشت گاو و شکار زیاده‌روی می‌کنند به اختلال مشاعر و بهت‌زدگی دچار شده و این اشخاص به مرض فراموشی و کند ذهنی مبتلا می‌شوند.
