یاران امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در قرآن
آیات بسیاری در قرآن وجود دارند که امامان معصوم علیهم السلام آن ها را به وجود مقدس امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف تفسیر نموده اند. اما برخی از این آیات نیز در تفسیر ائمه علیهم السلام به یاران امام مهدی نسبت داده شده اند.
آیه اول
« وَلَئِنْ أخَّرْنا عَنْهُمُ الْعَذابَ إلَی اُمَّة مَعْدُودَة لَیَقُولُنَّ ما یَحْبِسُهُ أَلا یَوْمَ یَأتِیهِمْ لَیْسَ مَصْرُوفاً عَنْهُمْ وَحاقَ بِهِمْ مَا کانُوْا بِهِ یَسْتَهْزِءوُنَ» ؛ « اگر ما عذاب را تا (آمدن) "امّت معدوده" از آن ها به تأخیر بیندازیم، می گویند: "چه چیز آن را باز می دارد؟" آگاه باش! هنگامی که آن روز بیاید، عذاب از آن ها برگردانده نمی شود و آنچه را که مسخره می کردند، آن ها را فرو خواهد گرفت».(1)
در روایتی از امام باقر علیه السلام آمده است که در تفسیر این آیه فرمود: « منظور از "امّت معدوده" (امّت شمرده شده)، همان اصحاب مهدی در آخرالزمان هستند که 313 نفر به تعداد اهل "بدر" می باشند و همان گونه که پاره های ابر پاییزی به هم می پیوندند، آنان نیز در آن واحد (نزد آن حضرت) گرد می آیند».(2)
در حدیثی از امام صادق علیه السلام نیز آمده است: « منظور از "عذاب" خروج قائم است (که سبب معذب شدن کافران می باشد) و منظور از "امّت معدوده" اصحاب اوست که به تعداد اهل بدر هستند».(3)
آیه دوم
« ألَّذِینَ اِنْ مَکَّنّاهُمْ فی الاَْرْضِ أَقامُوا الصَّلوةَ وَءاتَوُا الزَّکوةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ وَ للهِِ عاقِبَةُ الاُْمُور» ؛ « همان کسانی که چون در زمین به آن ها فرمان روایی دهیم، نماز را به پا می دارند و زکات را می پردازند و به نیکی فرمان می دهند و از زشتی باز می دارند و فرجام کارها از آنِ خداست».(4)
امام باقر علیه السلام در تفسیر آین آیه شریفه فرموده است: « این آیه درباره مهدی و یاران او نازل شده است. خداوند منان، شرق و غرب جهان را تحت سیطره آن ها در می آورد و دین را به وسیله آن ها در جهان آشکار می سازد و دیگر از ظلم و ستم ها و بدعت ها نشانی در روی زمین باقی نمی ماند» .(5)
آیه سوم
« فَاسْتَبِقُوا الخَیْرَاتِ أَیْنَ ما تَکوُنُوا یَأْتِ بِکُمُ اللهُ جَمِیعاً» ؛ « پس در کارهای نیک بر یکدیگر پیشی گیرید. هر کجا که باشید، خداوند همگی شما را می آورد».(6)
در سخنی از امام باقر علیه السلام در تفسیر این آیه آمده است: « منظور از خیرات، ولایت اهل بیت است و منظور از "یَأْتِ بِکُمُ اللهُ جَمِیعاً"، 313 تن از یاران قائم می باشند ... به خدا سوگند! در یک لحظه همچون قطعات ابر پاییزی گرد آمده، پیرامون شمع وجودش حلقه می زنند و در میان رکن و مقام با او بیعت می کنند و همراه او پیمان نامه ای از رسول اکرم است که آن را ـ امامان معصوم علیهم السلام ـ یکی پس از دیگری به ارث برده اند».(7)
آیه چهارم
« وَعَدَ اللّهُ الَّذینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی اْلارْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دینَهُمُ الَّذِی ارْتَضی لَهُمْ وَ لَیُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا یَعْبُدُونَنی لا یُشْرِکُونَ بی شَیْئًا وَ مَنْ کَفَرَ بَعْدَ ذلِکَ فَأُولئِکَ هُمُ الْفاسِقُونَ» ؛ « خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند وعده می دهد که قطعاً آنان را حکمران روی زمین خواهد کرد، همان گونه که به پیشینیان آن ها خلافت روی زمین را بخشید و دین و آیینی را که برای آنان پسندیده، پابرجا و ریشه دار خواهد ساخت؛ و ترسشان را به امنیت و آرامش مبدل می کند، آنچنان که تنها مرا می پرستند و چیزی را شریک من نخواهند ساخت و کسانی که پس از آن کافر شوند، آن ها فاسقانند».(8)
امام زین العابدین علیه السلام پس از قرائت این آیه شریفه فرمود: « به خدا سوگند! آن ها دوستان ـ و شیعیان ـ ما اهل بیت هستند. خداوند به وسیله مردی از ما که مهدی این امّت است، وعده ای را که در این آیه به مؤمنان صالح داده، تحقق خواهد بخشید. رسول خدا در حق مهدی فرموده است: اگر از عمر دنیا به جز یک روز باقی نباشد، خداوند آن روز را طولانی می گرداند تا مردی از عترت من بیاید که هم نام من است؛ او جهان را پر از عدل و داد نماید، آن چنان که پر از ظلم و ستم شده باشد».(9)
آیه پنجم
« مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اللهُ بِقَوْم یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ أَذِلَّة عَلَی الْمُؤْمِنینَ أَعِزَّة عَلَی الْکافِرِینَ» ؛ « هر کس از شما از دین خود برگردد، به زودی خداوند گروهی را می آورد که دوستشان دارد و آن ها نیز او را دوست دارند. در برابر مؤمنان، فروتن و در برابر کافران، سرسخت و نیرومند هستند».(10)
در حدیثی از امام صادق علیه السلام در تفسیر این آیه آمده است: « صاحب الامر در پناه خدا محفوظ است. اگر همه مردم از بین بروند، خداوند یاران او را خواهد آورد. آنان کسانی هستند که خدا در باره آن ها فرموده است: "اگر این ها بدان کفر ورزند، ما گروهی دیگر را بر آنان گماریم که بدان کافر نباشند"(11) و آنان هستند کسانی که در باره آن ها فرموده است: "خداوند گروهی را می آورد که دوستشان دارد و آن ها نیز او را دوست دارند. در برابر مؤمنان، فروتن و در برابر کافران، سرسخت و نیرومند هستند"». (12)
بنا بر تفسیر این آیات، صفات یاران امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف را می توان این چنین بر شمرد: دارای قدرت فوق العاده ای هستند که در یک لحظه از مکان های مختلف به مکه می روند و به آن حضرت ملحق می شوند. آن ها محبوب خدا هستند و خداوند محبوب آنان. خدا، آن ها را در زمین توانایی و فرمانروایی می دهد و به دست آن ها، کافران را عذاب می کند. آنان نماز را به پا می دارند و زکات را می پردازند. به نیکی ها امر می کنند و از بدی ها باز می دارند.
پی نوشت:
1. هود: 8.
2. ینابیع المودّة، ج 3، ص 241.
3. غیبت نعمانی، ص 241.
4. حج: 41.
5. بحارالانوار، ج 51، ص 47 و 48.
6. بقره: 148.
7. غیبت نعمانی، ص 282.
8. نور: 55.
9. تفسیر مجمع البیان، ج 7، ص 240.
10. مائده: 54.
11. انعام: 89.
12. ینابیع المودّة، ج 3 ، ص 237.
م:تبیان