متخصصان تغذیه معتقدند، وقتی غذایی جلوی شما قرار دارد برای خوردن آن تمام سیستم عصبی به شما فشار می‌آورد. مغز ما طوری برنامه‌ریزی شده که آن چیزی را که جلوی چشم‌مان قرار گرفته بخواهد. در مورد غذاهای شیرین، چرب و شور هم دیگر تکلیف معلوم است.

برترین ها: اگر به شما بگویند خوشمزه‌ترین خوراکی‌های دنیا را انتخاب کنید قطعا شکلات یکی از آن‌هاست. شما شکلات را کجا نگه می‌دارید؟ در قفسه آشپزخانه؟ در یخچال؟ یا شاید هم در کشوی میزتان تا هر موقع هوس کردید بتوانید به سراغش بروید. گاهی فقط یک یا 2 تکه شکلات می‌خورید و گاهی هم خسته هستید یا اعصاب‌تان بهم ریخته یا این‌که صرفا حس شکلات خوردن دارید (یا شاید هم همه این‌ها را با هم) در این مواقع است که می‌روید سراغ بسته شکلات و ته آن را در می‌آورید. بعد هم احتمالا احساس عذاب‌وجدان، طعم شیرین و لذت‌بخش آن را در کام‌تان تلخ می‌کند که آخر چرا اینقدر شکلات خوردم، چاق می‌شوم، بیمار می‌شوم و... اما دفعه بعد که شکلات می‌بینید بی‌خیال عذاب وجدان شده و باز هم می‌خورید. واقعیت این است که شما هم مثل اغلب مردم دنیا نمی‌توانید در برابر این خوراکی مقاومت کنید.

---

خوردن شکلات عملا فرقی با اعتیاد ندارد. شکلات آنقدر خوشمزه است که نمی‌توان از آن گذشت. افراد بسیاری به محض این‌که چشم‌شان به شکلات می‌افتد تا آن را نخورند خیال‌شان راحت نمی‌شود. شاید برای خودتان پیش آمده که مثلا رفته‌اید سر یخچال تا آب بخورید و بعد چشم‌تان به شکلات‌ها افتاده یا در حال مرتب کردن کمد بوده‌اید که شکلات از آن ته به شما علامت داده و خب چه کار دیگری جز خوردن این شکلات می‌تواند منطقی باشد. در واقع مقاومت در برابر خوردن آن چیزی که می‌بینیم کار بسیار دشواری است. متخصصان تغذیه معتقدند، وقتی غذایی جلوی شما قرار دارد برای خوردن آن تمام سیستم عصبی به شما فشار می‌آورد. مغز ما طوری برنامه‌ریزی شده که آن چیزی را که جلوی چشم‌مان قرار گرفته بخواهد. در مورد غذاهای شیرین، چرب و شور هم دیگر تکلیف معلوم است.

---

نکته جالب و البته شوکه‌کننده داستان این است که محققان به‌تازگی در یافته‌اند اگر آن چیزی را که مغزتان واقعا دوست دارد برایش فراهم کنید ذهن دچار تغییر می‌شود. علت این است که هر چه غذا بیشتر فرآوری شده باشد مزه‌های مورد علاقه ما مثل شیرینی، شوری یا چربی بالقوه با هم ترکیب می‌شوند. شکر و چربی به‌طور طبیعی با هم ترکیب نمی‌شوند. میوه‌ها حاوی قند هستند ولی چربی ندارند؛ از آن طرف گوشت چرب است اما شیرینی ندارد. در عوض غذاهای فرآوری شده هر 3 طعم فوق به اضافه کافئین و طیف وسیعی از طعم‌دهنده‌های شیمیایی را با هم به شما عرضه می‌کنند؛ این‌ها واکنش مغز شما را تشدید کرده و باعث ولع می‌شود.

غیر از این، شکر، نمک و چربی مورد استفاده در غذاهای فرآوری شده بسیار شدیدتر و غلیظ‌تر از مقادیر طبیعی آن‌هاست. شکر‌های با فرآوری بالا بسیار سریع‌تر از قند موجود در غذاهای طبیعی وارد جریان خون می‌شوند. در نتیجه سطح اندورفین به واسطه غذا به‌شدت بالا رفته و بلافاصله حس و حال خوبی در فرد ایجاد می‌کند اما دوام این احساس بسیار کوتاه است و فرد را وادار می‌کند تا برای طولانی‌تر شدن این حس خوشایند بیشتر بخورد.

بد نیست مثالی بزنیم. یک موز بزرگ به همان اندازه یک پیراشکی شکلاتی شکر دارد(حدود 17 گرم.) دکتر «گرهارد» می‌گوید:«شما ممکن است بتوانید بدون مشکل پشت سر هم چند عدد پیراشکی شکلاتی بخورید اما غیرممکن است بتوانید چند عدد موز بخورید.»از سوی دیگر، معمولا خوردن غذاهای طبیعی سخت‌تر است. مثلا اگر بخواهید هویج بخورید باید مدتی آن را بجوید تا بتوانید آن را فرو ببرید اما این قضیه در مورد بسیاری از اسنک‌ها و فست‌فودها صدق نمی‌کند. همانطور که حتما خودتان هم تجربه کرده‌اید خوردن فست‌فودها و غذاهای فرآوری شده بسیار راحت‌ است و لازم نیست آن‌ها را زیاد بجویم؛ حتی می‌توان بدون مشکل آن‌ها را بلعید! تحقیقات نشان داده، بدن ما غذاهای ناسالم را بسیار سریع‌تر از غذاهای سالم و طبیعی هضم می‌کند چون محتوای فیبر و پروتئین غذاهای فرآوری شده بسیار پایین و برعکس مقدار شکر و چربی‌شان بالاست.

---

محققان علم تغذیه می‌گویند، اغلب ما چیزی تحت عنوان «نقطه خوشی» داریم که در واقع بیشترین لذتی است که از خوردن شکر، چربی و نمک در بدن ایجاد می‌شود. به‌نظر می‌رسد غذاهایی که حاوی این 3 مزه باشند نقطه خاصی را در مغز فعال کرده و حس لذت کسب شده از هر لقمه غذا را افزایش می‌دهند و باعث می‌شوند که ولع ما برای خوردن این غذاها افزایش یابد. به گفته متخصصان تغذیه این امکان وجود دارد که غذا هم بتواند برای انسان مثل مواد‌مخدر اعتیاد آور باشد منتها هرگز کسی به این دید به یک غذا نگاه نمی‌کند.

همان‌طور که مصرف مواد‌مخدر می‌تواند باعث تمایل به مصرف مجدد شود، خوردن بیش از اندازه غذاهای فرآوری شده هم می‌تواند چنان نقطه خوشی را تحت تاثیر قرار دهد که شما دچار سندرم محرومیت از شکر، نمک و چربی شوید، مشابه آن اتفاقی که برای معتادان درصورت نرسیدن مواد‌مخدر روی می‌دهد. این وضعیت می‌تواند باعث تاثیر ثانویه غذا شود یعنی شما از حالت طبیعی گرسنه‌تر شوید. دکتر «اسکلی کاف»، متخصص تغذیه مطرح انگلیسی می‌گوید:«4-3 روز طول می‌کشد تا بدن تاثیر قدرتمند شکر را فراموش کند. یعنی اگر روز شنبه یک کیک شکلاتی خوردید آماده باشید که تا روز سه‌شنبه ولع خوردن مجدد آن را خواهید داشت.»

---

تحقیقات نشان داده 90درصد زنان در طول یک ماه ده‌ها بار ولع عجیبی به غذا پیدا می‌کنند و در این زمینه سیکل قاعدگی بی‌تاثیر نیست در حالی که این رقم در میان مردان 50 درصد است. تحقیقات نشان داده، تقریبا نیمی از خانم‌ها اغلب ابتدای سیکل قاعدگی هوس شکلات می‌کنند و این اتفاق معمولا به دلیل تغییرات خلقی ناشی از سیکل قاعدگی هر ماه تکرار می‌شود.

مشکل دیگر این‌که خانم‌ها معمولا از پذیرفتن این نکته که زیاد غذا می‌خورند طفره می‌روند. یک دلیل شاید این باشد که شوهر یک خانم می‌داند که هر وقت خواست می‌تواند مقدار ماکارونی باقیمانده را بدون هیچ نوع تشریفاتی همان‌طور بخورد درصورتی که همسر این آقا وقتی قرار است به شکمش خوش بگذراند ممکن است تا مرز انفجار غذا بخورد چون نمی‌داند که دفعه بعد کی ممکن است بتواند به‌خودش این‌طور برسد. به گفته دکتر «اشلی گرهارد» استاد تغذیه دانشگاه ییل، گاهی خانم‌ها به دلیل رژیم‌های سخت وارد یک الگوی غذایی غیر واقعی می‌شوند. در نتیجه بعد از مدتی یک مرتبه توان ادامه دادن این الگوی غذایی را از دست داده و به‌خودشان می‌گویند، اصلا به جهنم هر چه دلم بخواهد می‌خورم.

---

سوال اینجاست که اصلا چرا ما چنین غذاهایی را دوست داریم؟ مثلا همین علاقه به شکلات از کجا می‌آید؟ چرا به‌جای شکلات عاشق هویج نیستیم؟! روان‌شناسان معتقدند، این علاقه به غذاهای خوشمزه و پر کالری شاید ریشه در علائق انسان‌های نخستین داشته باشد.

 واقعیت این است که وقتی شما به‌طور دقیق ندانید غذای بعدی شما کی و کجا در اختیارتان خواهد بود، کار هوشمندانه این است که غذاهای چرب و پرکالری بخورید چون بدن شما می‌تواند این‌ها را به‌عنوان منابع انرژی بعدا مورد استفاده قرار دهد. اگر هم مثلا بخواهید میوه بخورید میوه‌های شیرین بسیار بیشتر از میوه‌های ترش شما را جذب خواهد کرد.در نتیجه مغز ما این شکل از غذا خوردن را می پسندد و تشویق می‌کند. در این حالت مغز مواد شیمیایی قدرتمندی آزاد می کند مثل اندروفین‌ها که در ما احساس لذت ایجاد می‌کند یا دوپامین که باعث ترغیب ما به غذا خوردن می‌شود.

ولی برخلاف مردان غارنشین ما تقریبا می‌توانیم هر موقع که خواستیم وارد هر سوپرمارکتی شویم و هرچقدر که دل‌مان می‌خواهد چیپس و بیسکویت بخریم. به ندرت هم ممکن است در چنین شرایطی به فکر میوه بیفتیم. بنابر تحقیقات دانشمندان دانشگاه «ییل»، بیشترین مقدار اندروفین موقع غذا زمانی آزاد می‌شود که غذاهای کاملا مضر و حتی فاسد جلوی ما قرار گرفته باشد مثل سیب زمینی سرخ کرده یا بیسکویت.

در این زمینه زنان آسیب‌پذیرتر و حساس‌تر از مردان هستند. نتایج تحقیقی که به‌تازگی توسط دانشمندان دانشگاه نیویورک انجام شده نشان می‌دهد، زنان سخت‌تر از مردان می‌توانند غذا را نادیده بگیرند و میل آن‌ها برای خوردن غذا بسیار بیشتر از مردان است. به‌عبارت دیگر اهمیت غذا برای زنان(در مقایسه با مردان) بیشتر است زیرا برای تولید مثل خانم‌ها باید بیشتر غذا بخورند و این به‌صورت یک امر ذاتی در اغلب خانم‌ها دیده می‌شود. در واقع این نسل بشر برای بقا به این احساس قدرتمند زنان نیاز دارد ولی علت هر چه باشد نتیجه آن می‌تواند چاقی و اضافه‌وزن باشد.

---

همه این موارد برای کشاندن یک خانم پای یخچال کفایت می‌کند اما شما باید مقاومت کنید. با روش‌هایی که در زیر به شما معرفی می‌کنیم می‌توانید بر این ولع غلبه کرده و حتی وزن هم کم کنید.

---

وقتی حالت ولع به غذا در شما ایجاد شد سعی کنید بنشینید و کارهایی را که تا آن موقع انجام داده‌اید فهرست کنید. بعد سعی کنید، روش‌های روزمره متفاوتی را در پیش بگیرید چون شاید نحوه کار و زندگی روزمره شما طوری است که این حالت ولع را ایجاد می‌کند.

---

برای کنترل چیزهایی که نمی‌توانید در برابرشان مقاومت کنید یک راهبرد تعیین کنید. به‌عنوان مثال اگر کسی در یک مهمانی جلوی شما کیک گذاشت با خودتان قرار بگذارید که آن را با دوستان‌تان شریک شویدیا فقط یک برش از آن بخورید. یادتان باشد که می‌توانید تصمیمات صحیح بگیرید.

---

اگر هر روز موقع ناهار سالاد می‌خورید جای تعجب نیست که همیشه دوست دارید پیتزا بخورید.گاهی اوقات از این تیپ غذاها بخورید ولی حد نگه دارید و پرخوری نکنید. دکتر گرهارد می‌گوید:«خوردن یکی، 2 عدد بیسکویت برای برطرف کردن حس نیاز به شیرینی بسیار بهتر از این است که اصلا شیرینی نخورید و بعد یک‌مرتبه مثل هیجان‌زده‌ها ته جعبه شیرینی خامه‌ای را درآورید.

---

با خودتان قرار بگذارید که فقط موقع ناهار و میان وعده چیزی بخورید که تقریبا هر 4 ساعت یک‌بار می‌شود. با این کار پرخوری زیادی نخواهید داشت.

---

نوشیدن بیش از حد قهوه و افزایش میزان کافئین خون تمایل به خوردن شیرینی را افزایش می‌دهد زیرا چند ساعت بعد انرژی‌تان افت می‌کند. بیش از 2 فنجان قهوه در روز نخورید و آن را هم با غذاهای پروتئینی مثل بادام همراه کنید تا سطح انرژی بدن‌تان ثابت بماند.

---

• خودتان را نزنید

خیلی وقت‌ها وقتی پرخوری می‌کنیــم به‌خودمان بد و بیراه می‌گوییم که چه آدم بدی هستیم که این‌قدر خوردیم یا این‌که می‌گوییم، من که این همه خوردم پس بروم بستنی هم بخورم، این اشتباه بزرگی است. احساس منفی یا بی‌تفاوتی هر دو می‌توانند باعث پرخوری شوند. به‌خودتان بگویید من زیاد خوردم و از غذا لذت بردم اما هر چه خوردم دیگر بس است.

• آسیب را محدود کنید

اگر کلی نوشیدنی شیرین خورده‌اید دست‌کم در باقی روز سعی کنید دیگر چیز شیرین نخورید. اگر بتوانید این کار را در روزهای بعد ادامه دهید بعد از مدتی دیگر زیاد شیرینی نخواهید خورد.

• جلوی تاثیر ثانویه غذا را بگیرید

فردای روزی که پرخوری کردید یک کاسه پر برشتوک پر از فیبر با صبحانه عادی خود بخورید و همین کار را موقع میان وعده بعدازظهر و بعد از شام هم تکرار کنیم. با این کار حجم فیبر رژیم غذایی شما افزایش یافته و معده شما مدت بسیار زیادی پر می‌ماند. در نتیجه احساس سیری شما دوام بیشتری یافته و جلوی ولع به غذا گرفته می‌شود.

• مقاومت در برابر وسوسه خوردن

•  اگر 15 دقیقه بعد از غذا کماکان دل‌تان می‌خواست چیزی بخورید خوردن یک لیوان آب و یک آدامس بدون قند به شما کمک خواهد کرد.
•  به‌جای خوردن شکلات شیرین شکلات تلخ با درصد بالای 80 بخورید. فورا احساس ولع شما را از بین می‌برد.
•  اگر گرسنه هستید و نمی‌خواهید یک غذای ناسالم بخورید، می‌توانید یک مشت گردو و بادام خام و بونداده بخورید؛ به‌سرعت گرسنگی شما را سرکوب می‌کند.

م: Bartarinha.ir