باورهای اشتباه درباره دیابت
اگر شما به دیابت مبتلا هستید یا از میان اطرافیانتان کسی مبتلا به این بیماری است، ممکن است باورهای مختلفی از این بیماری در ذهن خود داشته باشید و گاه آنقدر به درست بودن آنها معتقد هستید که هیچگاه درباره آنها شک هم نکردهاید. تحقیقات دانشمندان نشان داده است که بسیاری از تفکرات موجود درباره دیابت نادرست است و افراد باید درباره آن تجدیدنظر کنند. شایعترین باورهای غلط درباره بیماری قند عبارتند از:
1ـ ممکن است از دیگران دیابت بگیرید: خیر، علیرغم اینکه دقیقا نمیدانیم چرا بعضیها به دیابت مبتلا میشوند و بعضی نمیشوند ولی درباره مسری نبودن دیابت اتفاق نظر است. این بیماری مثل سرماخوردگی یا آنفلوآنزا سرایت نمیکند و همانطور که گفته شد، عوامل ژنتیکی و شیوه زندگی نقش مهمی را در ابتلا ی به این بیماری بازی میکنند.
2ـ افراد دیابتی نباید شیرینی و شکلات مصرف کنند: خیر، اگر این مواد طبق برنامهغذایی سالمی مصرف شوند. یا مصرف آن همراه با ورزش باشد، هیچ مشکلی برای فرد دیابتی ایجاد نمیکند. در واقع میتوان گفت مصرف این مواد چه در فرد دیابتی و چه در فرد سالم باید در حد تعادل باشد و افراد سالم هم نباید بیرویه از این مواد استفاده کنند.
3ـ خوردن بیش از اندازه شکر باعث دیابت میشود :خیر، دیابت تلفیقی از ژنتیک و شیوه زندگی است. در واقع افزایش وزن سبب افزایش احتمال ابتلا به دیابت میشود. بنابراین اگر سابقه دیابت در فامیل دارید، سعی کنید از مواد غذایی سالم استفاده و ورزش کنید تا وزن خود را در حد متعادل نگه دارید.
4ـ افراد دیابتی باید غذاهای مخصوص افراد دیابتی را بخورند :خیر، یک رژیم غذایی سالم برای فرد دیابتی مثل رژیم غذایی سالم برای یک فرد سالم است؛ یعنی میزان چربی کم (بهخصوص چربی اشباع و ترانس)، داشتن شکر و نمک در حد متوسط، استفاده از میوه و سبزیجات و غلات با پوست کامل نه کنده شده. شکرها و موادی که با مارک دیابتی در بازار عرضه میشوند، دارای هیچ مزیت ویژهای نیستند. آنها هم قند خون را افزایش میدهند و از طرفی گران هستند و همچنین بعضی از انواع آن، دارای اثر مسهل هستند.
5ـ افراد دیابتی باید مقادیر بسیار کمی غذاهای نشاستهدار مثل نان، سیبزمینی و ماکارونی مصرف کنند: غذاهای نشاستهدار جزئی از رژیم غذایی سالم هستند. آنچه مهم است، میزان مصرف در هر وعده است. نانهایی که از سبوس کامل درست شدهاند، ماکارونی و برنج و سبزیهای نشاستهدار مثل سیبزمینی، ذرت و مواد دیگر را باید در وعدههای غذایی خود بگنجانید. کلید اصلی میزان وعدههای غذایی است. برای بیشتر افراد دیابتی، مصرف 3 یا 4 وعده غذای حاوی کربوهیدرات کافی است. غذاهای نشاستهای که حاوی سبوس کامل باشند، هم یک منبع خوب فیبر محسوب میشوند که به سلامت دستگاه گوارش کمک میکنند.
6ـ در افراد دیابتی احتمال سرماخوردگی یا ابتلا به بیماریهای دیگر بیشتر است: خیر، احتمال این بیماریها در فرد دیابتی افزایش نمییابد ولی به افراد دیابتی توصیه میشود واکسن آنفلوآنزا بزنند به این دلیل که هر عفونتی ممکن است با کنترل قندخون در فرد دیابتی تداخل داشته باشد و فرد را در معرض افزایش قند خون قرار دهد.
7ـ انسولین باعث تصلب شرایین (سفت شدن دیواره رگها) میشود و فشارخون را افزایش میدهد: خیر، با اینکه در مطالعات آزمایشگاهی دیده شده است که انسولین گاه این اثرات را داشته ولی در بدن موجود زنده این اثر اثبات نشده است.
8ـ انسولین باعث افزایش وزن میشود و چون چاقی برای فرد دیابتی بد است، پس بهتر است انسولین استفاده نشود: متخصصان و دانشمندان با تحقیقات فراوان به این نتیجه رسیدهاند که مزیت کنترل قند خون به وسیله انسولین و دیگر اثرات مفید آن بسیار فراتر از خطرات افزایش وزن از آن است.
9ـ میوه یک غذای سالم است. بنابراین فرد دیابتی میتواند هر چقدر میخواهد از آن استفاده کند: خیر، با اینکه میوه یک غذای سالم است و فیبر و املاح و ویتامینهای فراوانی دارد ولی چون میوهها حاوی کربوهیدرات (قند) هستند، بنابراین با اینکه وجود آن در رژیم غذایی لازم است ولی میزان آن باید از سوی متخصصان تغذیه تنظیم شود.
10ـ دیابت نوع دوم خفیفتر از نوع اول است: دیابت خفیف وجود ندارد و هر نوع دیابتی باید جدی تلقی شده و کنترل شود. در غیر این صورت منجر به عوارض شدید میشود.
11ـ افراد دیابتی در نهایت کور میشوند: با اینکه دیابت یکی از علل مهم کوری است ولی تحقیقات نشان دادهاند که با کنترل فشار و قندخون، فعال بودن، داشتن وزن ایدهآل و ترک سیگار میتوان احتمال صدمه به چشمها را به وسیله دیابت کاهش داد.
12ـ رانندگی برای افراد دیابتی خطر آفرین است: تحقیقات نشان داده است که اگر فرد دیابتی مسوولیتپذیر بوده وکنترل خوبی بر بیماری خود داشته باشد، خطر ایجاد سوانح رانندگی و مشکلات برای وی از افراد دیگر جامعه بیشتر نیست.
13ـ افراد دیابتی نمیتوانند ورزش کنند: هماکنون چندین نفر از قهرمانان جهان که توانستهاند مدال المپیک را از آن خود کنند، مبتلا به دیابت هستند. بنابراین افراد دیابتی باید مرتبا ورزش کنند زیرا فعالیت مانع بروز عوارض دیابت میشود، به خصوص درباره عوارض قلبی این امر صادق است و بهتر است قبل از شروع هر نوع ورزش جدید با پزشک خود مشورت کنند.
14ـ افراد دیابتی قادر به انجام یکسری کارها نیستند: اگر چه این باور غلط حتی به سیستمهای اداری و مکانهای استخدامی رسوخ کرده است ولی امروزه متخصصان سعی دارند بر این باور غلط، خط بطلان کشیده، محدودیتهای ایجاد شده برای بیماران دیابتی را کاهش دهند.