حفظ امنیت کودک شما
کودک شما از سن 9 ماهگی در حرکت خواهد بود؛ چه به صورت خزیدن و به زمین کشیدن پاها و چه چهاردست و پا. بنابراین نیاز دارید بیش از پیش به امنیت او توجه کنید.
کودک شما از سن9 ماهگی در حرکت خواهد بود؛ چه به صورت خزیدن و به زمین کشیدن پاها و چه چهاردست و پا. بنابراین نیاز دارید بیش از پیش به امنیت او توجه کنید. از این دوره تا قبل از جشن تولد یک سالگی، دانستنی های فراوانی در مورد کوچولوی شما وجود دارد که با آگاهی از آنها به چگونگی رشد او و نقش خود طی این دوره پی خواهید برد…
در این سن کودک شما می تواند به راحتی بنشیند و حتی با تکیه و کمک گرفتن از لوازم خانه، بلند شود. اگر به او کمک کنید و دستش را بگیرید، می تواند چندقدم راه برود.
بیشتر کودکان، اولین قدم های خود را در 10 تا 12 ماهگی تجربه می کنند و در 14 تا 15 ماهگی می توانند به خوبی راه بروند. البته بعضی بچه ها تا 18 ماهگی به این مهارت می رسند. کودک شما از ژست های ساده مانند تکان دادن سر به علامت نه استفاده می کند و در تعجب «اوه» می گوید. «بابا» و «ماما» می گوید و اصوات و کلمات شما را تقلید می کند. او کم کم درک می کند برای کشف اشیاء روش دیگری غیر از به دهان بردن به کار بندد و می داند بعضی چیزها خوردنی نیستند. به سراغ همه جا می رود تا مثل پژوهشگری خوب اشیای آنجا را به دقت کشف کند.
? گشت زدن
حول و حوش 11 ماهگی، کودک درحالی که به مبلمان چسبیده است، می تواند به صورت یک طرفه پاهای خود را به زمین بکشد و حرکت دهد. این رفتار اغلب «گشت زدن» نامیده می شود و مقدمه طبیعی آموختن راه رفتن است. به این نکته توجه کنید که تقریبا در یک سالگی کف پای کودک صاف به نظر می رسد. علت این امر وجود توده چربی کف پاست که در 3 2 سالگی با از بین رفتن این چربی، قوس کف پا مشخص می شود.
ثابت بودن مبلمانی که کودک به آن می چسبد و گشت می زند، بسیار مهم است. زمانی که شیء دیگری در آن ارتفاع نباشد، می نشیند و چهاردست و پا به کنکاش می پردازد اما اگر چیزی پیدا کند که بتواند از آن به عنوان نرده استفاده کند، ممکن است بایستد و دوباره گشت زنی را شروع کند. پس مراقب ایمنی مبلمان و ثابت بودنش، سیم آباژور یا نوار پرده های آویزان باشید چون ممکن است جلب توجه کند و کودک آن را بگیرد و به خود صدمه بزند. برای کودکی که به راه می افتد توجه به چند نکته تغذیه ای ضروری است؛ از جمله اینکه هم مادر و هم کودک باید از مواد حاوی کلسیم و ویتامین D استفاده کنند. کودک نیاز دارد علاوه بر شیرمادر، برای رشد استخوانی مکمل مولتی ویتامین و قطره آهن و ویتامین D استفاده کند تا مبتلا به راشیتیسم نشود. سوپ ماهیچه و لبنیات مختلف را در برنامه او بگنجانید.
? غریبی کردن
در این دوره به دلیل بروز «اضطراب جدایی»، غریبی کردن یکی از علایم رشد احساسی است. او که تا چندی قبل با دیدن غریبه ها ناراحت نمی شد، حالا گریه می کند و به شدت مضطرب می شود و به شما می چسبد. لازم نیست نگران این پدیده کاملا طبیعی باشید. بین 10 تا 18 ماهگی، اوج اضطراب جداشدن از مادر است و در نیمه دوم سال دوم زندگی این اضطراب از بین می رود. احتمالا مسافرت یا این طرف و آن طرف رفتن به همراه کودک نیز دشوارتر خواهد بود. او به محیط اطراف و چهره های آشنا عادت کرده است و از اینکه بتواند اوضاع را پیش بینی کند، خوشحال خواهد شد، بنابراین خروج از محیط معمول اطراف او می تواند احساس امنیت و نظم او را برهم زند به خصوص هنگامی که با مکان های ناآشنا یا آدم های غریبه برخورد کند.
در این سن او نمی تواند مفهوم مسافرت را بفهمد اما متوجه خواهد شد که در یک مکان جدید و ناآشنا قرار می گیرد. در سفر برای کمی بداخلاقی او آماده باشید و سعی کنید چیزهای زیادی برای پرت کردن حواسش از اطراف فراهم کنید؛ کتاب های عکس دار، اسباب بازی های صدادار، اسباب بازی های تودرتو و محبوب ترین چیزی که او برای خودش انتخاب کرده است.
? بازی کردن
کودک می تواند اسباب بازی هایی مانند توپ را پرتاب و مهارت های بیشتری را تمرین کند و ضمنا از اعتماد به نفسی که در اثر تشویق های شما در او ایجاد می شود، لذت ببرد. می توانید با نام بردن رنگ های مختلف اسباب بازی ها، قدرت تشخیص رنگ را هم در او تقویت کنید: «توپ آبی رو ببین. می تونی اونو توی سبد قرمز بذاری؟ بذار حالا توپ سبز برداریم.» معمولا در یک سالگی می توانید حدود 15 دقیقه کودک را با یک اسباب بازی سرگرم کنید هرچند محرک های دیگر هم می توانند توجه او را به خود معطوف کنند.
کودک شما دست های ماهرتری پیدا کرده و مشتاق است از آنها استفاده کند. اسباب بازی هایی که باید آنها را به هم چسباند و جدا کرد به خوبی این نیاز را برآورده می کنند. معمولا این اسباب بازی ها صدادار هستند. به او نشان دهید که چگونه این قطعات به هم وصل شده اند و به او کمک کنید تا بارها و بارها آنها را از هم جدا کند.
سبدها و آبکش هایی که در آشپزخانه دارید و در اندازه مختلف و رنگ های متنوع اند، در اختیار او قرار دهید. درباره رنگ ها صحبت و مفاهیمی مانند بزرگ تر و کوچک تر و بالا و پایین را به او یادآوری کنید. با استفاده از کلمات هنگام بازی با اسباب بازی، به او کمک کنید مفاهیم را یاد بگیرد. او درک می کند که اشیای کوچک تر را می توان در اشیای بزرگ تر جا داد.
به محض اینکه کودک بتواند تعادل خود را حفظ کند، اسباب بازی های هل دادنی و کشیدنی به او انگیزه می دهند تا سعی کند کار های جدیدی را امتحان کند. راه رفتن به افزایش اعتماد به نفسش کمک می کند.
تقلید کلمات و اصطلاحات به بچه ها کمک می کند تا بیشتر یاد بگیرند. تلفن های اسباب بازی با فراهم کردن امکان گفت وگوی دوطرفه برای تشویق حرف زدن، عالی هستند ضمن اینکه بچه ها را بسیار سرگرم می کنند.
او را تشویق کنید تا مانند شما از خودش مکالمه ای بسازد و با حرف زدن به جای عروسک ها و حیواناتش به خصوص استفاده از عروسک های نمایشی، مشغولش کنید تا حرف بزند.
او دلش می خواهد دکمه ها را فشار دهد و صداهایی را که در اسباب بازی ضبط شده، بارها و بارها بشنود. به او اجازه دهید این کار را انجام دهد. این کارها باعث می شود در ذهنش این مفهوم ایجاد شود که کاری که انجام می دهد، باعث اتفاق افتادن چیز دیگری می شود. به علاوه می توانید از او بپرسید این صدای چی بود؟ گربه بود یا خروس؟
? خانه را بیش از پیش امن کنید
بچه ها در این سن به همه جا سرک می کشند به خصوص آشپزخانه. امنیت آشپزخانه برای حفظ سلامت کودک مهم است. در هر آشپزخانه ای خطرهای پنهانی وجود دارند که می توانند سلامت کودک را تهدید کنند اما به روش هایی می توانید سلامت کودک را تامین کنید:
وسایل شیشه ای و چینی های گران قیمت را در کابینت های دربسته یا قفسه های بالا و دور از دسترس کودک نگهداری کنید.
از خطرهایی که مواد تمیزکننده خانگی برای کودک دارند، آگاه باشید. از موادی استفاده کنید که کمترین میزان سمیت را داشته باشند، آنها را در یک محل امن به نحوی که توجه کودک را جلب نکنند، نگهداری کنید.
چاقوها و دیگر ابزارهای تیز مانند تیغه های مخلوط کن های برقی را در کشوهای قفل دار قرار دهید. اگر کودک یاد گرفت قفل های معمولی را باز کند، باید یک روش جایگزین برای نگهداری مواد و وسایل خطرناک پیدا کنید. همچنین می توانید با استفاده از یک در کوچک ایمنی نگذارید کودک به آشپزخانه وارد شود. در این صورت باید هنگام کار در آشپزخانه کودک را در محلی قرار دهید که کاملا در میدان دید شما باشد تا هم از او مراقبت کنید و هم بتواند شما را ببیند.
لیوان ها، چاقوها، غذاها و نوشیدنی های داغ را دور از لبه میز قرار دهید. از رومیزی یا چیزهای دیگر مشابه هم استفاده نکنید، زیرا کودک می تواند آنها را بکشد و هر چه روی میز است روی خودش بریزد.
شما می توانید یک قفسه ایمن را که چیز خطرناکی داخل آن نیست و از اجاق گاز نیز دور است، به کودک نشان دهید تا آن را باز کند و محتویات درون آن را به هم بریزد. احتمالا خواهید دید که پس از آن، به باز کردن و به هم ریختن محتویات قفسه های دیگر تمایلی نشان نخواهد داد، مگر اینکه شما در آنها را باز بگذارید. درون قفسه کودک، چیزهای جالب و ایمن مثل ماهی تابه کوچک و سبک، قاشق چوبی، سبد های رنگی، بشقاب های پلاستیکی یا استیل و سطل ماست خالی قرار دهید. گاهی هم اشیای داخل قفسه را عوض کنید تا برای کودکتان تنوع ایجاد شود.
از شعله های عقبی اجاق گاز استفاده کنید و اگر مجبور به استفاده از شعله های جلو هستید، دسته ماهی تابه یا قابلمه را رو به بیرون قرار ندهید و در سطل آشغال، سطل بازیافت، ماشین رختشویی و ماشین ظرفشویی را ببندید و هنگامی که از آنها استفاده نمی کنید، کلید یا دستگیره ایمنی را فعال کنید.
حمام نیز مانند آشپزخانه می تواند یک مکان خطرناک برای کودک باشد. توجه به این نکات می توانند به شما کمک کنند تا سلامت و امنیت کودک خود را تامین کنید و جلوی مشکلات احتمالی را بگیرید.
یک قفل محکم را در ارتفاع بالا بر در حمام نصب کنید و هنگامی که از حمام استفاده نمی کنید، در آن را قفل کنید.
ابزارهای برنده را از حمام خارج کنید. بهتر است تیغ ها، قیچی، سشوار و سایر لوازم از این قبیل را در اتاق خواب والدین یا در یک قفسه دور از دسترس کودک نگهداری کنید.
درجه آبگرمکن یا شوفاژ را بالاتر از 50 درجه سانتی گراد قرار ندهید. هرچه دمای آب پایین تر باشد، احتمال بروز سوختگی در هنگام استحمام کاهش پیدا می کند. همیشه هنگام استحمام، ابتدا شیر آب سرد را باز کنید تا احتمال بروز سوختگی کاهش یابد.
یک تکه موکت یا حصیر غیرلغزنده را برای جلوگیری از سقوط و افتادن در حمام قرار دهید.
به کودک خود آموزش بدهید که در تمام طول استحمام داخل وان حمام بنشیند. شما باید این حرف را چند بار با آرامش تکرار کنید تا نهایتا نتیجه دهد.
دکتر اکبر کوشانفر
متخصص کودکان و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید
روزنامه سلامت ( www.salamat.ir )
