دمشق پایخت کنونی کشور سوریه، تاریخچه ای باستانی و حدود 12.000 سال قدمت دارد. این شهر در منطقه ای حاصلخیز و پرآب واقع شده که آب آن از رودخانه «برادا» تامین میشود. دمشق هدف اصلی و قابل توجه بسیاری از پادشاهان و فاتحین در طول تاریخ بوده است. امروزه هم بالغ بر 4 میلیون نفر در مناطق شهری دمشق زندگی میکنند و البته شاید دلیل اصلی آن شبکه های آب رسانی پیشرفته به جای مانده از 3500 سال پیش باشد که منجر به ایجاد ساختارهای زیادی از فضای سبز و پارکهای تفریحی شده است. دمشق از سال 1979 به عنوان یکی از مناطق باستانی جهان در یونسکو به ثبت رسیده است.
تاریخ این شهر ایران تقریبا به 8000 سال قبل از میلاد برمیگردد، شوش بارها و بارها در زمان حکومت ایلامیها، بابلیان، هخامنشیان، یونانیان، پاریتان، ساسانیان و دیگر تمدنهای ایرانی جزو مراکز اصلی حکومت و از شهرهای مهم بوده است. این شهر در دوران اوج و افتخار خود کمتر روزهای آرام به خود دیده است. شوش شهری است که لوح معروف حمورابی در آن کشف شد. لوح یادبود 7 فوتی که قرن 12 قبل از میلاد به شوش آورده شد و دوباره در سال 1901 کشف شد. این لوح اکنون در موزه لوور پاریس نگهداری میشود. یکی از راههای اندازه گیری قدمت یک شهر تهیه کردن لیستی از تعداد نامهایش در طول تاریخ است. پلوودیف نمونه ای از این شهرهاست، این لیست با Eumolpias آغاز شده و سال 342 قبل از میلاد وقتیکه توسط پدر اسکندر مقدونی فتح میشود، به «فیلیپوپولیس» تبدیل میشود. قرنها میگذرد و «فیلیپوپولیس» به «تریمونتیوم» تغییر نام میدهد، دوباره تبدیل به «فیلیپوپولیس» شده و بعد از «پالدین» و «فیلیپ» بالاخره «پلوودیف» نام می گیرد. «پلوودیف» دومین شهر بزرگ بلغارستان و یکی از قدیمیترین شهرهای اروپا محسوب میشود که اولین آثار شهرنشینی نزدیک به 9000 سال پیش در آن دیده شده است. شهری که از نظر مذاهب مختلف مقدس بوده است و پیش از این در طول قرنهای زیادی آباد و مسکونی بوده است، حتی خیلی قبل از آنکه پیروان مذاهب عقاید خود را روی کاغذ، پاپیروس یا ظروف سفالی بیاورند. طبق اطلاعاتی که از سایت ویکی پدیا جمع آوری شده مشخص شد که: در طول تاریخ اورشلیم دوبار ویران شده، 23 بار محاصره شده، 54 بار مورد حمله واقع شده، و 44 بار تصرف و باز پس گرفته شده است. 6- ص;ور : لبنان مورخان شهر صور را زیربنای شکلگیری تمدن فنیقیها در امپراتوری مدیترانه مینامند. به درستی که صور یکی از شگفتیهای جهان باستان محسوب میشود. این شهر در جزیره ای دیوار کشی شده و البته با فاصله از ساحل لبنان و طوری طراحی شده بود تا هر محاصره و توطئه ای خنثی شود، تا موقعی که اسکندر مقدونی گذرگاهی ساخت تا سربازانش بتوانند از دیوارهای شهر بگذرند. این گذرگاه تغییراتی در جریان آبهای دریا ایجاد کرده و سبب شد که جزیره برای همیشه به زمینهای خشک مجاورش ملحق شود. امروزه صور چهارمین شهر بزرگ لبنان محسوب میشود و مردم آن باید به تاریخچه باستانی شهرشان که حدود 6000 سال قدمت دارد افتخار کنند. 7- آتن : یونان امروزه آتن بیش از 4 میلیون نفر جمعیت دارد و پنجمین پایتخت پرجمعیت اروپا به شمار میآید. آتن با آکروپولیس سر به فلک کشیده اش، با پارتنون باشکوهش سمبل روزهای طلایی یونان دوره کلاسیک و خاستگاه تمدنهای غربی شمرده میشود، تقریبا از 3400 سال پیش زندگی در شهر آتن جریان داشته است. این شهر همیشه از امتیازها و برتریها غرق لذت نبوده، با وجود این در گذشته و تا قرن نوزدهم تقریبا به شهری دورافتاده و فراموش شده و با تعداد اندکی شهروند تبدیل شد. اما دوباره وقتی در سال 1834 آتن پایتخت یونان شد، اوضاع تغییر کرد. 9- واراناسی : هند وارناسی واقعا یک «شهر زنده» است که در لیستمان آورده ایم و بیشتر از هر شهر دیگری زندگی در آن جریان دارد.
2- اریحا : فلسطین
شهر باستانی اریحا قدیمیترین شهر دیوار کشی شده جهان است، همراه با بقایای برج و باروهای سنگی که قدمتشان به حدود 9000 سال قبل از میلاد بازمیگردد. حتی در برخی از کاوشهای باستان شناسی نشانههایی از سکونت انسانی بیشتر از 11000 سال پیش از میلاد یافت شده. شهر اریحا نه تنها طی چند صد قرن به طور مستمر محل استقرار و زندگی بوده، بله دانشمندان چندین لایه روی یکدیگر که نشان از زیستگاههای مختلف بوده را کشف کرده و این نشان میدهد که یک ساختمان بر روی بقایای ساختمانهای قبلی ساخته شده است.
3- شوش : ایران
5- اورشلیم : فلسطین
به سبب موقعیت بندرگاهی استثنائی جاییکه رودخانه Tagus به اقیانوس اطلس میریزد، لیسبون همیشه موقعیت تجاری و نظامی ایده آلی به شمار میرفته است و ضمنا اقامتگاهی جذاب برای سربازان و تاجران بوده است. باستان شناسان اجسامی فینیقی متعلق به 1200 سال قبل از میلاد را در لیسبون کشف کرده اند که احتمالا باقیمانده وسایل فینیقیهایی بوده که با کشتی مسافرت میکرده و به جزایر برتانیایی میرفته اند. در سال 1755 زمین لرزه ای که جزو یکی از بزرگ ترین زمین لرزه های اروپا بود، در لیسبون رخ داد که همراه با سونامی و آتش سوزی بود. این زمین لرزه باعث خرابی شهر و کشته شدن هزاران نفر از ساکنین آن شد. با این حال لیسبون به سرعت آباد شده و جایگاه خود به عنوان شهر تاریخی اروپا را تا به امروز حفظ کرده است.
شهر انگلیسی زبان واراناسی که به آن بنارس هم میگویند، حداقل از سه هزار سال پیش به عنوان مرکز اصلی فرهنگی و مذهبی شناخته میشده است. براساس اساطیر این سرزمین خدای شیوا، پنج هزار سال پیش آن را بنا کرد. حدود یک میلیون نفر مسافر و زائر هندو سالانه از سراسر جهان برای شرکت کردن در مراسم مذهبی به این شهر آمده و در رود مقدس گنگ شنا میکنند.
10- Cholula : مکزیک
به طور تقریبی میتوانیم Cholula را قدیمیترین شهر نیم کره غربی بنامیم که زندگی به طور مستمر در آنجا تداوم داشته. تا زمان آخرین دوره تمدن آزتک بالغ بر 100.000 نفر در این شهر زندگی میکردند و امروزه در شهر Puebla که نزدیک این شهر است 90.000 نفر زندگی میکنند. این شهر دوره افتخار و اوج خود را در قرن دوم قبل از میلاد گذارنده است. ساختمانهای تاریخی شهر که طی حفاریها کشف شده اند جزو بزرگترین ساختمانهای جهان محسوب میشوند و به خصوص اهرام بزرگ Cholula که یکی از بزرگترین سازههای بشر است که تابه حال ساخته شده. حال فکر میکنید چه چیزی یک شهر را تبدیل به شهری باستانی و زنده میکند؟ یک چیز مشترک را هر تاریخ دانی به شما خواهد گفت : موقعیت، موقعیت، موقعیت! خانه و املاک قدیمی و مربوط به زمانهای گذشته شاید برای مدتی جمعیتی را به خود جذب کند- عقدههای کشورگشایی هم تنها روشی است برای نابودکردن آنچه پیشینیان ساخته اند- اما آنچه یک شهر را برای همیشه شهری زنده و پویا میسازد جایگاه و موقعیت تاریخی و جغرافیایی آن بر روی کره زمین است.
منبع : سیمرغ