علت تشکیل سنگ کیسه صفرا:
بر اثر رژیم بد غذایی ممکن است کار کبد مختل شود و به جای تولید صفرای رقیق، صفرا غلیظ تر تولید شود و به مرور تولید سنگ کند یا گاهی اوقات بر اثر حمله میکروب ها و ورم کیسه صفرا و تجمع صفرا - که در حالت عادی رقیق است- کم کم توده هایی سنگ شکل تشکیل می شود که راه خروج صفرا را بسته و باعث انسداد آن شده که صفرا وارد خون می شود البته عوامل دیگری هم برای تشکیل سنگ وجود دارد.
علائم سنگ کیسه صفرا:
درد شدید در ناحیه راست یا گاهی هم چپ شکم زیر دنده ها، زردی سفیدی چشم، ضعف و بی حالی غیر طبیعی، تلخی دهان بخصوص صبح ها بعد از بیداری، خشکی زبان و بار دار بودن آن، عطش، ضعف اشتهاء، بد حالی هاضمه بخصوص موقع خوردن غذا و کمی اسهال.
داروهای دفع سنگ کیسه صفرا:
1- دم نوش گیاه علف گیاه هفت بند: 30گرم در یک لیتر آب جوش(4تا6لیوان) دم کرده و قبل از وعده های غذائی خورده شود.
2- خوردن 1 قاشق مرباخوری کوبیده تخم ترب(سیاه) با سکنجبین(عسل،سرکه و نعنا) هر سه وعده قبل از غذا.البته از شربت عسل هم می توان استفاده کرد یعنی مقداری عسل و آب لیمو.
3-آب عناب: 30 عدد عناب را در یک لیتر آب خیسانده، و هر سه وعده، 1 فنجان از آب آن را قبل از غذا بخورید و چند دانه عناب هم به همراه آن خورده شود.
4- 1 قاشق چای خوری زردچوبه تازه را با همین مقدار از انیسون(بادیان رومی) مخلوط کنید و در آبِ سبوس برنج بریزید و قبل از وعده های غذائی میل کنید. البته اگر از مزه آب سبوس بدتان می آید و نمی توانید آن را بخورید می توانید در آب عناب یا نوشیدنی های دیگر که در پایین توضیح داده شده بریزید و میل کنید.
5- نسخه درمان سنگ کلیه و سنگ مثانه که در سایت قرار دارد در دفع سنگ کیسه صفرا هم بسیار مفید است.
6-دم نوش بانونه، گزنه، و خوردن آب زرشک و میوه زرشک.
7-عرق یا دم نوش برگ درخت گردو.
8-رژیم انگور و خوردن و جویدن دانه های آن در طول چند روز و به مقدار مناسب.
9- استفاده از سنگدان مرغ به خصوص لایه زردی که روی آن قرار دارد در برنامه غذائی و یا پودر کردن آن لایه زرد و خوردن آن با آب یا یکی از دم نوش ها و خوردنی های بالا
10- خوردن روزانه روغن زیتون با کمی آب لیمو و یک دانه پرتقال قبل از غذا.
11-استفاده از روغن زیتون و میوه زیتون در بین غذا یا بعد از غذا به مقدار کافی. در هر وعده غذا می توان بین 20تا30عدد زیتون خورد که در از بین بردن سنگ کیسه صفرا بسیار مفید است.
12-عرق کاسنی 2واحد، عرق شاهتره 1واحد، عرق بید 1واحد، عرق بیدمشک 2واحد... همه را مخلوط کرده روزی 3 لیوان 1ساعت قبل از غذا میل کنید(هر وعده غذائی 1لیوان). خوردنی های مفید که به دفع سنگ کمک می کند: توت سیاه، *کاهو، *هویج، شلغم، لبو، ترب، مغزجات(بادام، فندق، پسته)، حبوبات بویژه ماش و نخود، *سویا، غلات، *سبوس ها(برنج، گندم، جو...)، خرما، *کرفس، *سالاد، جوانه گندم، جو، *سرکه سیب، سبزیجات تازه به ویژه جعفری، انواع مرکبات، سیب، *زرشک، *آش(آرام پخته شده) بویژه آش آبغوره، گریپ فرویت(گری فروت)، عناب، *خرفه(سبزی پرپین) و تخم آن، نعنا و پونه، *تمر هندی، مرغ محلی، سبزی تره پرورده با سرکه، هندوانه، انواع آلوها و برگه ها، زرد چوبه، توت فرنگی، *لیمو ترش، خوردن غذاهای رقیق، شاهی، گلابی، *نان های سبوس دار، ترشی سیر رسیده و چند ساله، *سبوس برنج با ماست و کمی نعنا یا پونه.
نسخه دیگر
1- درمان یبوست: یبوست بیمار حتماً باید رفع شود. این کار کمک بسیار زیادی به درمان بیماری خواهد کرد.
2- سایر داروها: پیشنهاد من این است که با داروهای ذیل و بر اساس مزاج بیمار، درمان انجام شود: - داروهای گرم: زنیان، رازیانه، آویشن، بابونه، کرفس، انیسون، سیاهدانه، شوید، شیرین بیان و …. - داروهای سرد: گشنیز، همیشه بهار، کاسنی، شاهتره، خرفه و ….
مثالهای عملی
چند نسخه برای بیمار دچار سنگ صفراوی که غذاهای گرمی بیشتر به او می سازد:
1- (عرق آویشن یا عرق زنیان، یک قسمت) + (عرق بابونه، یک قسمت) + (عرق گشنیز یا همیشه بهار یک قسمت): عرق ها با هم مخلوط شده روزی سه بار و هر بار یک استکان کوچک به مدت یک ماه مصرف شود.
2- (تخم کرفس یا انیسون یک قاشق چایخوری) + (بابونه شیرازی یا تخم رازیانه، یک قاشق مرباخوری) + (تخم گشنیز یک قاشق مرباخوری یا گل همیشه بهار یک قاشق غذاخوری): هر سه مورد را به همراه هم و با دو لیوان آب روی شعله کم 30-20 دقیقه جوشانده صاف کرده شیرین نموده میل نمایند(روزی یک بار تا یک ماه).
بنابراین برای بیماران سرد مزاج می توان 3-2 قسمت از داروهای گرم(دراشکال مختلف آن) و یک قسمت از داروهای سرد را مخلوط و استفاده کرد.در بیمارانی که با مصرف کمترین سردی دچار مشکل می شوند می توان داروهای سرد را حذف کرد. اگر بیمار دچار یبوست بود می توان از گل سرخ یا سنا یا سایر ملین های مناسب در ترکیب پیشنهادی استفاده کرد. *
چند نسخه برای بیمار دچار سنگ صفراوی که غذاهای خنکی بیشتر به او می سازد:
1- (عرق گشنیز یک قسمت) + (عرق همیشه بهار یک قسمت + عرق زنیان یا آویشن یا بابونه یک قسمت): روزی سه بار هر بار یک استکان کوچک تا یک ماه.
2- (عرق کاسنی یک قسمت) + (عرق شاهتره یک قسمت) + (عرق زنیان یا آویشن یا بابونه یک قسمت): روزی سه بار هر بار یک استکان کوچک تا یک ماه.
3- (تخم گشنیز 3-2 قاشق مرباخوری) + (تخم شوید یا تخم کرفس یا انیسون یک قاشق چایخوری یا تخم رازیانه یک قاشق مرباخوری یا آویشن درشت یک قاشق غذاخوری): همه را با هم و با دو لیوان آب روی شعله کم 30-20 دقیقه جوشانده صاف کرده شیرین نموده میل نمایید(روزی یک بار تا یک ماه).
به تجربه دوستان عرق گشنیز(یا جوشانده تخم گشنیز) و عرق همیشه بهار(یا جوشانده گل همیشه بهار) را در میان خنک ها موثرتر از بقیه یافته به همین جهت تقریباً در تمامی نسخه ها از آنها استفاده می کنیم. در گرم مزاجان هم اگر حرارت بیمار بسیار بالا بود می توان از سهم خنکی بیشتری استفاده کرد یا فقط از خنکی استفاده کرد. داروهای صفرابری مثل آب زرشک هم در صورت تحمل گوارشی برای این گونه بیماران قابل تجویز هستند.
البته موارد فوق تنها چند مثال بود و کسانی که آشنایی مناسبی با طب سنتی دارند می توانند بر اساس امکانات موجود نسخه های متعددی برای بیماران خود تجویز کنند. درمان تک دارویی هم برای این بیماران امکانپذیر است و معمولاً پاسخ مناسبی هم می دهد.
نکته بسیار مهم:
در درمان سنگهای صفراوی حتی در بیماران گرم مزاج، همیشه سعی کنید در حدّ خفیفی غلبه را با داروهای گرم قرار دهید. برای مثال اگر یک فرد دموی را نیز با نسخه فرد بلغمی درمان کنید؛ اغلب نتیجه مناسبی به دست خواهید آورد و شاید تنها دسته ای که نیاز واقعی به نسخه ای با غلبه داروهای خنک دارند؛ بیماران صفراوی باشند؛ اما جالب اینجاست که علی العموم، بیمارانی که دچار سنگ صفرا می باشند سرد مزاج هستند و یا حداقل معده آنها دچار سردی شده است و لذا با تجویز داروهای گرم، مشکلی پیدا نخواهند کرد. این نکته در تحقیقات اخیر هم ثابت شده است؛ چرا که گفته می شود که اغلب بیماران مبتلا به سنگ صفرا را بانوان چاق و دارای شکم بزرگ، چند شکم زاییده و با سن بالای 50-40 سال تشکیل می دهند که طبیعتاً بیماری با چنین خصوصیاتی به احتمال قوی دارای درجاتی از غلبه سردی(و به خصوص بلغم) خواهد بود. جالب اینجاست که بر اساس منطق طب سنتی هم بلغم خلطی است که می تواند باعث کاهش حرکات دودی دستگاه گوارش(و از جمله کیسه صفرا و مجاری صفراوی) شود که این امر زمینه ساز تشکیل سنگ های صفراوی است، مضاف بر اینکه چنین فردی سطح بالاتری از کلسترول را هم در صفرای خود خواهد داشت.
رژیم غذایی در بیماران دچار سنگ صفراوی
تنظیم رژیم غذایی در بیماران دچار سنگ صفراوی به مانند سایر بیماری ها از یک قانون مهم تبعیت می کند»:بیمار باید تا زمان بهبودی کامل از مصرف هرگونه غذایی که احساس می کند به او نمی سازد خودداری کند«
در واقع، این دستورالعمل ساده، خیلی از مواقع، نسبت به دستوراتی که پزشکان معالج به بیمار می دهند؛ نتایجی بهتر و کامل تر را در پی دارد.
بنابراین بیمار دچار سنگ صفرا باید از مصرف هر گونه غذایی که باعث بروز علایمی همچون احساس عدم هضم غذا، سنگینی و نفخ معده، سوزش یا ترش کردن معده و مانند آنها می شود خودداری کند. امّا نکات ذیل را می توان به عنوان دستوراتی کلّی مدّ نظر داشت:
1- اکثر این گونه بیماران نسبت به غذاهای چرب واکنش نشان می دهند. بنابراین بهتر است مصرف سرخ کردنی ها، انواع غذاهای آماده، انواع آجیل بوداده، تخم مرغ، خامه، کره، انواع سس های بازاری و چربی های حیوانی که منبع غنی کلسترول هستند به حدّاقل برسد. بهترین روغن برای مصرف این گونه بیماران، روغن زیتون است.
2- هر غذایی که به طور عادی هضم آن در معده طول می کشد بهتر است از برنامه غذایی خارج شود. به این ترتیب غذاهایی مانند برنج، ماکارونی، سیب زمینی و … هم به لیست فوق افزوده می شوند.
3- بسیاری از بیماران با مصرف غذاهای نفّاخ – مثل انواع حبوبات، سیر، پیاز و … و حتّی گاهی برخی میوه ها و سبزی ها هم دچار مشکل می شوند که بهتر است در طول دوره درمان از مصرف آنها هم پرهیز شود.
4- جویدن کامل غذا، مصرف نمک قبل و بعد از غذا و عدم مصرف مایعات از نیم ساعت قبل تا 5/2 ساعت پس از غذا کمک زیادی به بهبود علایم بیمار می کند.
نسخه دیگر
نسخه اول و خوب:5 واحد روغن زیتون اصل با 2 واحد زردچوبه مخلوط هر 12 ساعت یک قاشق مربا خوری
درمورد سنگ کیسه صفرا تنظیم تغذیه و اصلاح مزاج میشود و معمولا داروی انتخابی مصرف شربت سکنجبین هر 8 ساعت یک لیوان است و انجام حجامت عام وکبد تحت نظز طبیب با تجربه طب سنتی.
نسخه دوم:.نسخه پیشنهادی دارو جهت دفع سنگهای صفراوی
ریشه یاب 25 گرم
برگ و سر شاخه های گندنای کوهی 50 گرم
ریشه اونونیس (عجرمه)25 گرم
برگ و سر شاخه های ماشیا (غافث ) 50 گرم
طرز تهیه و مقدر مصرف :
یک قاشق غذا خوری از مخلوط فوق را که قبلا کوبیده شده باشد در یک لیوان آب جوش ریخته مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد سپس آنرا صاف کرده روزی دو بار هر بار یک فنجان میل کنید
